Γράφει η Ιωάννα Λαζάρου.
Ο Κώστας Χατζής γεννήθηκε στη Λειβαδιά της Βοιωτίας στις 13 Αυγούστου του 1936. Κατάγεται από οικογένεια τσιγγάνων μουσικών. Ο παππούς του.. Κώστας Καραγιάννης (από το γένος της μητέρας του).. ήταν ένας από τους διασημότερους δημοτικούς κλαρινίστες της εποχής του στην Ελλάδα.. ενώ και ο πατέρας του Ευάγγελος Χατζής ήταν δεξιοτέχνης στο σαντούρι. Στα δεκαέξι του τραγουδούσε με τον πατέρα του σε γάμους.. βαφτίσια και σε άλλες εκδηλώσεις.
Είναι περιττό να μιλήσουμε για το ταλέντο.. για την καριέρα του Κώστα Χατζή. Μέχρι και στον Λευκό Οίκο έφτασε η φήμη του.. ενώ οι πιο γνωστοί Έλληνες καλλιτέχνες συνεργάστηκαν μαζί του. Λοιπόν.. ο λόγος που αναφέρομαι στον γνωστό καλλιτέχνη.. είναι ότι μίλησε στην Αργυρώ Μποζώνη και τη LiFO και πραγματικά αυτά που είπε.. μου θύμισαν τα τραγούδια του.. Είναι οι αλήθειες που πονάνε.. οι λέξεις που σε κάνουν να ντρέπεσαι.. τα ρήματα που ζωντανεύουν τις ιστορίες..
Κράτησα και μοιράζομαι μαζί σας ορισμένα αποσπάσματα για την καταγωγή του.. Δεν θα μιλήσω πάνω σ’ αυτά.. αλλά θα αφήσω αυτά.. τα λόγια του.. να μιλήσουν στην καρδιά της καθεμίας μας.. Το βασικό είναι να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι.. Μόνο έτσι θα είμαστε χρήσιμοι.. Με το να κατανοούμε.. με το να νιώθουμε.. να αντιλαμβανόμαστε.. μα κυρίως.. με το να σεβόμαστε! Διαβάστε οπότε..
Εδώ στην Ελλάδα η πολιτεία δεν έσκυψε πάνω στους Ρομά, να τιμωρούνται αν τα παιδιά τους δεν τα στέλνουν σχολείο, να μην περνάνε τόσο δύσκολα ακόμα και σήμερα τα παιδιά τους στα σχολεία. Τι έκανε η πολιτεία για αυτά τα παιδιά; Εγώ την πολιτεία τη σέβομαι και την καταγγέλλω με σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τους βόλευε η γυφτιά και για άλλα θέματα, έμεναν σε περιοχές που δεν άξιζαν μια δραχμή, τις αγόραζαν και όταν τους έδιωχναν άρχιζαν να τις αξιοποιούν, συνέβη αυτό και στα Πετράλωνα και στο Δουργούτι. Το λέω σε ένα τραγούδι, «βάζεις το γυφτάκι να χορεύει για να γελάς αφέντη, αν μου δώσεις και τσιγάρο θα κάτσω σαν μαϊμού να το φουμάρω». Να μη διασκεδάζεις με το παιδί, να το στείλεις σχολείο, να μάθει, να διαβάσει.
Εγώ δεν ήθελα ποτέ να δείχνω ότι είμαι διαβασμένος, δεν κερδίζεις τίποτα με αυτό, κέρδισα όμως έναν πλούτο εσωτερικό, βγήκα ένας γύφτος χρηστός μέσα σε ένα σύστημα που μπορεί να το πει κανείς διεφθαρμένο. Με κοιτάζετε κάθε φορά που λέω «γύφτος», ωστόσο μας έμαθε ο Αριστοφάνης ότι όταν αυτοσαρκάζεσαι περνάς τα ωραιότερα μηνύματα. Κι αυτό το κάνω 68 χρόνια.
Όταν πήγα σχολείο ήμουν εννιά χρονών, με βρίζανε και με έλεγαν «ο γύφτοs». Πήγα στη μάνα μου, τη Ζωή, και λέω «μαμά, είμαστε γύφτoι;». «Όχι, παιδί μου», μου λέει… «Γιατί είσαι σκούρος;», με ρώταγαν τα παιδιά, «γιατί γυρίζεις, βρε, όλο στον ήλιο», μου έλεγε η μάνα μου…
Στην Αθήνα πέρασα δύσκολα. Μια φορά έκανα να φάω δεκαοχτώ μέρες, αλλά ξέρετε τι μου είχε κάνει το διάβασμα; Πήγαινα στην πλατεία Θεάτρου, στα μανάβικα, κύλαγε ένα πορτοκάλι και αυτό με κράτησε ζωντανό, είχε όλες τις βιταμίνες. Με κράτησαν στη ζωή και αυτά που είχα διαβάσει για τον Γκάντι.
Όταν άρχισα να γράφω τα δικά μου τραγούδια, αναφερόμουν σε γεγονότα ιστορικά και αντιπολεμικά, από τους δικούς μας πολέμους μέχρι το Βιετνάμ, και στη φυλή μου με έναν τρόπο όχι άμεσο αλλά ποιητικό. Ήταν τραγούδια καταγγελτικά που δεν άρεσαν και κυνηγήθηκα, αλλά με αυτό τον τρόπο μίλησα με τους ποιητές και τους καλλιτέχνες και με ανθρώπους που θαύμαζα και με τον κόσμο που με άκουγε.
Εγώ είχα άλλες αρχές, δεν ξέρω καμία γυναίκα να γεννήθηκε πόρνη, η γυναίκα γίνεται πόρνη και η αιτία είμαστε οι άντρες, χειρότερο πράγμα από εμάς τους άντρες δεν υπάρχει όταν δεν έχεις παιδεία. Βλέπεις ανθρώπους μορφωμένους και μόλις δουν μια γυναίκα αρχίζουν και λένε βλακείες για να κάνουν εντύπωση, δεν έχουν αγωγή αυτοί οι άνθρωποι.
Διάβασα πολύ, όχι για να λέω ότι έχω γνώσεις, αλλά για να δικαιολογήσω αυτό που ήθελα να γράψω. Εμένα με μάγεψαν ο Παλαμάς και ο Σικελιανός, ο Παπαδιαμάντης, ο Σουρής, ο Σούτσος, ο Γρυπάρης, οι ποιητές όλοι και αυτά τα «έκλεψα» στη στιχουργική μου. Κακοφαίνεται στη γυναίκα μου και στον μαέστρο να το λέω έτσι, αλλά δεν είμαι αυτόφωτος, είμαι ετερόφωτος, έχω μια ανθολογία του Αποστολίδη και από εκεί σημειώνω και μελετώ. Μα θα σας πω ότι από όσα διάβασα, κανένας δεν έφτασε τον Μακρυγιάννη, που ήξερε δυο γράμματα, το συντακτικό του όμως κανένας δεν το έφτασε.
Μπορείτε να διαβάσετε όλη τη συνέντευξη στη LiFo
https://www.lifo.gr/culture/music/kostas-hatzis-o-hatzidakis-itan-o-pio-lebentis-ap-oloys
Φωτογραφίες: Δημόσιες στο Facebook