Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Η 23η Απριλίου έχει καθιερωθεί από την UNESCO ως η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου. Η ημερομηνία επιλέχθηκε καθώς 23 Απριλίου έφυγαν από τη ζωή δύο σπουδαίοι συγγραφείς, ο Ισπανός Μιγκέλ Ντε Θερβάντες (συγγραφέας του Δον Κιχώτη) και ο Άγγλος δραματουργός Ουίλιαμ Σέξπιρ. Στόχος της ημέρας, εκτός από την απόδοση φόρου τιμής στο βιβλίο και τους συγγραφείς, είναι η ενθάρρυνση, κυρίως των νέων, ν’ ανακαλύψουν τη μαγεία της ανάγνωσης και το έργο όλων των δημιουργών που συνετέλεσαν στην κοινωνική και πολιτιστική πρόοδο της ανθρωπότητας.
Εμείς θα πάμε μια βόλτα στο Παρίσι, στην όχθη του Σηκουάνα, απέναντι από την Παναγία των Παρισίων, να επισκεφθούμε ένα διάσημο ιστορικό αγγλόφωνο βιβλιοπωλείο, το οποίο υπήρξε σημείο συνάντησης και λογοτεχνικής δημιουργίας για χιλιάδες συγγραφείς και αναγνώστες.
Ονομάζεται “Shakespeare and Company” και θα το βρείτε στη διεύθυνση 37 Rue de la Bûcherie, στο Παρίσι.
Η μακροχρόνια πορεία του ξεκινάει από την ίδρυση του πρώτου βιβλιοπωλείου στις 19 Νοεμβρίου 1919, από την Αμερικανίδα Sylvia Beach. Κατά τη δεκαετία του 1920, το βιβλιοπωλείο αυτό υπήρξε σημείο συνάντησης πολλών επίδοξων τότε συγγραφέων, όπως ο Έζρα Πάουντ, ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ, η Τζούνα Μπαρνς, ο Τζέιμς Τζόις και ο Φορντ Μάντοξ Φορντ. Το κατάστημα έκλεισε το 1941 κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.
Το δεύτερο βιβλιοπωλείο άνοιξε τις πόρτες του το 1951 από τον George Whitman, με όνομα “Le Mistral” αρχικά, ωστόσο μετονομάστηκε σε “Shakespeare and Company” το 1964 προς τιμήν της Sylvia Beach και στην 400η επέτειο από τη γέννηση του William Shakespeare! Στις μέρες μας, συνεχίζει να λειτουργεί ως βιβλιοπωλείο με μεταχειρισμένα βιβλία και νέες κυκλοφορίες και ως βιβλιοθήκη δωρεάν ανάγνωσης, ανοιχτή για το κοινό!
Το διάσημο βιβλιοπωλείο, πόλος έλξης τουριστών, τον Απρίλιο του 2022 (φωτογραφία από προσωπικό αρχείο)
Το ιδιαίτερο μοναδικό χαρακτηριστικό του είναι ότι ο χώρος έχει κρεβάτια, σχεδόν κρυμμένα ανάμεσα στα ράφια με τα βιβλία, όπου φιλοξενούνται επίδοξοι συγγραφείς με μοναδικό αντάλλαγμα λίγη βοήθεια στις δουλειές του βιβλιοπωλείου και να γράψουν μία σελίδα με την αυτοβιογραφία τους. Έτσι, από την ίδρυσή του το 1951, περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι έχουν φιλοξενηθεί στα κρεβάτια του κι έχουν αξιοποιήσει την αύρα και την ενέργεια του χώρου ως το λογοτεχνικό και δημιουργικό τους καταφύγιο.
Απρίλιος 2022, φωτογραφία από προσωπικό αρχείο
Σήμερα, το έργο και το όραμα του George Whitman συνεχίζει η κόρη του Sylvia. Επιθυμία και σκοπός της είναι να παρέχει ένα μέρος ανοιχτό, γενναιόδωρο και απαλλαγμένο κριτική, για να ακούγονται κάθε είδους ιδέες και φωνές. Ένα μέρος λιτό που να προσφέρει στους αναγνώστες κάτι για ν’ αγαπήσουν, απλώς επειδή ο βιβλιοπώλης θέλει να το μοιραστεί χωρίς να κυριαρχεί το οικονομικό κίνητρο.
Απρίλιος 2022, φωτογραφία από προσωπικό αρχείο
Ο ποιητής Breyten Breytenbach είπε κάποτε στη Sylvia ότι τα βιβλιοπωλεία θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως η ενσάρκωση της “αργής κίνησης”. Ένα βιβλίο θέλει χρόνο για να γραφτεί, θέλει χρόνο για να υποστεί επεξεργασία, επιμέλεια και για να εκδοθεί, και θέλει χρόνο για να διαβάσει. Επομένως, τα βιβλιοπωλεία θα πρέπει να είναι μέρη στα οποία να μπορούμε να αφιερώσουμε χρόνο.
Πηγές:
Shakespeare and Company (bookstore) – Wikipedia
Shakespeare & Company, Paris : An Interview with Sylvia Whitman (substack.com)