Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Η 11η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί ως «Διεθνής Ημέρα Βουνού» από τα Ηνωμένα Έθνη, με σκοπό την ανάδειξη του ρόλου των ορεινών οικοσυστημάτων στη ζωή των ανθρώπων και να τονιστεί προς τη διεθνή κοινότητα η ευθύνη για τη διατήρησή τους.
Τα βουνά είναι θησαυροί της φύσης, φιλοξενούν το 50% της παγκόσμιας βιοποικιλότητας και παρέχουν περίπου το 50% του γλυκού νερού που χρειάζεται ο πλανήτης μας καθημερινά. Η διαφοροποιημένη τοπογραφία τους ανάλογα με το υψόμετρο, την κλίση και τον προσανατολισμό της πλαγιάς, διαμορφώνει ειδικές συνθήκες για πολλά και διαφορετικά ενδημικά είδη φυτών και ζώων, όπως επίσης για την ανάπτυξη της καλλιέργειας κηπευτικών και δασικών ειδών υψηλής οικολογικής, αισθητικής, οικονομικής και άλλης αξίας.
Ωστόσο, τα ορεινά οικοσυστήματα απειλούνται τόσο από την κλιματική αλλαγή, όσο και από την ανθρώπινη παρέμβαση και υπερεκμετάλλευση.
Γι’ αυτό και το θέμα της φετινής Διεθνούς Ημέρας βουνού είναι “η αποκατάσταση των ορεινών οικοσυστημάτων”.
Με αφορμή τη σημερινή ημέρα ας γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τον δικό μας θησαυρό, που μας χάρισε η φύση, τη δική μας προστάτιδα της Εύβοιας, τη Δίρφη.
Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά… Το όνομά της. Πώς γράφεται; Από που προέρχεται; Πώς κλίνεται;
“Δείγμα αγάπης και σεβασμού προς τον τόπο μας και την ιστορία του, είναι να λέμε και να γράφουμε σωστά τα ονόματα που μας κληροδότησε”, αναφέρει ανάμεσα σε άλλα ο φιλόλογος – συγγραφέας Δημήτρης Μπαρσάκης από τα Ψαχνά (link), του οποίου και τη γλωσσολογική ανάλυση δανείζομαι:
Η Ονοματολογία της Δίρφης
Το όνομα Δίρφυς (γεν. της Δίρφυος) έχει προελληνική προέλευση και η ετυμολογία του είναι άγνωστη.
Το όνομα Δίρφη (γεν. της Δίρφης) αποτελεί απλή μεταλλαγή του τριτόκλιτου Δίρφυς σε πρωτόκλιτο.
Το όνομα Δέλφη προέκυψε εκ παραφθοράς του Δίρφυς / Δίρφη και προφανώς δεν έχει ετυμολογική συγγένεια με τα προσηγορικά ουσιαστικά δελφύς (=μήτρα) και δελφίς (=δελφίνι) ούτε με τα ανθρωπωνύμια και εθνικά Δελφός (αρσ.) και Δελφίς (θηλ.) ούτε με το ανθρωπωνύμο Δέλφις (αρσ.) ούτε και με το τοπωνύμιο Δελφοί.
Από άλλη πηγή (link) μαθαίνουμε ότι η Δίρφη είναι το ψηλότερο βουνό της Εύβοιας και σε όλης της νησιωτικής Ελλάδας, εξαιρουμένης της Κρήτης. Η κορυφή της φτάνει το υψόμετρο των 1.743 μέτρων και κατέχει περίοπτη και επιβλητική θέση στο κέντρο του νησιού, όντας ορατή από το σύνολο σχεδόν της ευβοϊκής επικρατείας, εκτενή τμήματα της ανατολικής Στερεάς και Θεσσαλίας, την Σκύρο και τις Σποράδες, και σε διαυγείς ημέρες έως και τον Άθω!
Η κωνική της κορυφή είναι γυμνή και άνυδρη κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και χιονοσκέπαστη κατά το μισό τουλάχιστον έτος. Οι χαμηλότερές της πλαγιές είναι καταπράσινες, με πυκνά δάση ελάτης στα ανώτερα υψόμετρα· και πεύκων, καστανιών, πλατάνων, δρυών, και διαφόρων φυλλοβόλων στα κατώτερα, που διατρέχονται από άφθονες γάργαρες ρεματιές.
Η Στενή
Κτισμένη στις παρυφές της Δίρφυος, η Στενή αποτελεί ένα από τα ομορφότερα χωριά της Εύβοιας, αφετηρία πολλών ορεινών εξορμήσεων του Σαββατοκύριακου.
Γραφική, αμφιθεατρική, κατάφυτη, με πλατάνια, πηγές, μονοπάτια, αλλά διάσημη για τις ταβέρνες και τις ψησταριές της, αποτελεί μια τοποθεσία μαγική που αναζωογονεί τον επισκέπτη, όπως μόνο τα ορεινά χωριά μπορούν! Το ιδανικό μέρος για να βρούμε ποιοτικά παραδοσιακά προϊόντα, τσάι, βότανα και μυρωδικά, μανιτάρια, χυλοπίτες, τραχανά, μέλια, μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού.
Τα μονοπάτια
Περπατήστε στα μονοπάτια της Δίρφυος, σηματοδοτημένα από τον Ορειβατικό Σύλλογο Χαλκίδας (link), κάτω από την σκιά αιωνόβιων δένδρων. Διασχίστε το αισθητικό καστανόδασος της Στενής και δροσιστείτε στα νερά των πηγών του. Παρατηρήστε το πέταγμα των φιδαετών, γερακιών και τα σπάνιας ομορφιάς αγριολούλουδα. Ανεβείτε στο ‘αλπικής ομορφιάς’ Ξηροβούνι ή περάστε από το καταφύγιο για ένα ζεστό τσάι και συνεχίστε για την κορυφή της Δίρφυος.
Κι αν σας ανοίξαμε την όρεξη για βόλτα, σημειώστε να επισκεφθείτε σίγουρα και δεν θα το μετανιώσετε, τον Ιερό Ναό της Αγίας Κυριακής και το ορειβατικό καταφύγιο (1.120 μέτρα).
Λοιπές πηγές:
Η σημασία των βουνών στη διατήρηση της βιοποικιλότητας – dasarxeio.com
Εισαγωγική φωτογραφία της χιονισμένης Δίρφης και του χωριού της Στενής από Wikimedia Commons. Όλες οι υπόλοιπες φωτογραφίες από προσωπικό αρχείο.