Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Τίμησε το όνομά του και τον τίτλο του ο Φλεβάρης φέτος!
Μουλιάσαμε από τη βροχή, άρα έχει βάση το παρακάτω:
Ο «Φλεβάρης» προέρχεται από τις «φλέβες», δηλαδή τα υπόγεια νερά που αναβλύζουν στη διάρκειά του από τις πολλές βροχές.
Επίσης, οι περισσότερες μέρες του ήταν καλοκαιρινές, κατά τη γνωστή παροιμία:
«Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει»
Ο φετινός Φεβρουάριος είναι ιδιαίτερος, καθώς έχει 29 μέρες, κάτι που όλοι ξέρουμε ότι κάνει το έτος 2024 «δίσεκτο».
Σήμερα αποφάσισα να ασχοληθώ με αυτό το θέμα και μάλιστα, αφού κατανοήσουμε γλωσσολογικά και εννοιολογικά τι σημαίνει «δίσεκτο», ας κάνουμε και λίγο challenge τα μαθηματικά μας!
Αρχικά, ο Φεβρουάριος είχε 29 ημέρες στα κοινά και 30 ημέρες στα δίσεκτα έτη, το 4 π.Χ. όμως ο αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος του αφαίρεσε μία ημέρα, την οποία πρόσθεσε στο μήνα Αύγουστο που έφερε το όνομά του! Έτσι έμεινε «κουτσοφλέβαρος» ο μήνας με 28 μέρες διάρκεια και 29 μέρες κάθε 4 χρόνια, τα λεγόμενα «δίσεκτα».
Εδώ να πούμε ότι υπάρχει μια μικρή παρανόηση σχετικά με τα δίσεκτα έτη και η λανθασμένη αντίληψη ότι πρόκειται για «γρουσούζικα», καθώς αντί του σωστού «δις» (που σημαίνει δύο φορές), εννοείται λανθασμένα το αχώριστο προθεματικό μόριο «δυς» που έχει την έννοια της δυστυχίας και της δυσκολίας.
Προσδιορισμός…
Με το σύστημα μέτρησης του χρόνου που χρησιμοποιείται σήμερα στον Δυτικό κόσμο (Γρηγοριανό ημερολόγιο), κάθε έτος διαρκεί 365 ημέρες και 6 ώρες ή περίπου 1/4 της ημέρας, για την ακρίβεια 365,242199 ημέρες, με αποτέλεσμα κάθε τέσσερα έτη να δημιουργείται σφάλμα της τάξεως της μιας πλήρους ημέρας.
Έτσι, στο ίδιο σύστημα έχει καθιερωθεί να προστίθεται μια ημέρα στο έτος ανά τέσσερα έτη (εκτός από τα έτη που διαιρούνται με το εκατό αλλά όχι και με το τετρακόσια και εκτός από τα έτη που διαιρούνται και με το εκατό και με το τέσσερις χιλιάδες), ώστε το σφάλμα των έξι ωρών να απορροφάται. Η ημέρα που προστέθηκε αρχικά ήταν η έκτη ημέρα πριν από τις “καλένδες” του Μαρτίου, η bis sextus ή bisextus, δηλ. η έκτη ημέρα που καταμετριόταν δυο φορές, απ΄ όπου και η ονομασία «δίσεκτο» (δις + έκτο) έτος.
Προλήψεις…
Το έτος με τις 366 μέρες λοιπόν λέγεται δίσεκτο. Οι σχετικές δεισιδαιμονίες ήταν πολλές και παλιές και όπως έδειξε ο λαογράφος Ν. Πολίτης αρκετές εμφανίζονταν όχι μόνο σε ελληνικές περιοχές, αλλά και στην Ιταλία. Κατά τα δίσεκτα χρόνια, που θεωρούνταν κακότυχα, έπρεπε να αποφεύγονται οι γάμοι και το φύτεμα των αμπελιών. Η χρήση της έκφρασης «δίσεχτοι χρόνοι» επεκτάθηκε και πέραν των συγκεκριμένων ετών, ως γενικότερη αναφορά σε εποχές πολλών συμφορών και δεινών.
Ίσως γνωρίζετε και την κρητική παροιμία, «Σαν είν’ ο χρόνος βίσσεχτος γάμοι να μη γενούνε, κι αμπέλια μη φυτεύγουνται γιατί ατσιποδιούνε».
Εγώ προσωπικά αισθάνομαι για τον Φεβρουάριο το εντελώς αντίθετο! Για μένα ο μήνας αυτός φέρει μια αισιοδοξία, ως τελευταίος μήνας του χειμώνα και προάγγελος της άνοιξης!
Πώς μπορούμε να υπολογίσουμε αν ένα έτος είναι δίσεκτο.
Το σύστημα ημερομηνίας που χρησιμοποιείται από το Excel βασίζεται στο Γρηγοριανό ημερολόγιο, το οποίο καθιερώθηκε για πρώτη φορά το 1582 από τον Πάπα Γρηγόριο XIII. Αυτό το ημερολόγιο σχεδιάστηκε για να διορθώσει τα σφάλματα που παρουσιάστηκαν από το λιγότερο ακριβές Ιουλιανό ημερολόγιο.
Στο Γρηγοριανό ημερολόγιο, ένα κανονικό έτος αποτελείται από 365 ημέρες. Επειδή η πραγματική διάρκεια ενός αστρικού έτους (ο χρόνος που απαιτείται για μια πλήρη περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο) είναι 365,25635 ημέρες, το “δίσεκτο έτος” των 366 ημερών χρησιμοποιείται μία φορά κάθε τέσσερα χρόνια προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το σφάλμα που προκαλείται από τα τρία κανονικά (αλλά ελλιπή) έτη. Κάθε έτος το οποίο διαιρείται ακριβώς σε 4 ίσα μέρη είναι δίσεκτο έτος. για παράδειγμα, τα έτη 1988, 1992 και 1996 είναι δίσεκτα έτη.
Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει ένα μικρό σφάλμα που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Για να εξαλειφθεί αυτό το σφάλμα, το Γρηγοριανό ημερολόγιο ορίζει ότι ένα έτος που διαιρείται ακριβώς με το 100 (για παράδειγμα, το έτος 1900) είναι δίσεκτο έτος μόνο εάν διαιρείται ακριβώς και με το 400.
Για αυτόν το λόγο, τα ακόλουθα έτη:
1700, 1800, 1900, 2100, 2200, 2300, 2500, 2600
ΔΕΝ είναι δίσεκτα, επειδή διαιρούνται ακριβώς με το 100 αλλά ΟΧΙ και με το 400.
Τα ακόλουθα έτη:
1600, 2000, 2400
ΕΙΝΑΙ δίσεκτα, επειδή διαιρούνται ακριβώς τόσο με το 100 όσο και με το 400.
Για να προσδιορίσετε αν ένα έτος είναι δίσεκτο, ακολουθήστε τα εξής βήματα:
1. Εάν το έτος διαιρείται ακριβώς με το 4, μεταβείτε στο βήμα 2. Διαφορετικά, προχωρείστε το βήμα 5.
2. Εάν το έτος διαιρείται ακριβώς με το 100, μεταβείτε στο βήμα 3. Διαφορετικά, προχωρήστε το βήμα 4.
3. Εάν το έτος διαιρείται ακριβώς με το 400, μεταβείτε στο βήμα 4. Διαφορετικά, προχωρείστε το βήμα 5.
4. Αυτό το έτος είναι δίσεκτο έτος (έχει 366 ημέρες).
5. Αυτό το έτος δεν είναι δίσεκτο έτος (έχει 365 ημέρες).
Πηγές