Γράφει η Δήμητρα Δήμου.
Σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, τα κύματα καύσωνα δεν είναι κάτι σπάνιο. Είναι ο κανόνας για σχεδόν κάθε καλοκαίρι και ιδίως για τον Ιούλιο. Επομένως, θεωρητικά θα ήταν πολύ δύσκολο να απαντήσεις στο ερώτημα «ποιος είναι ο μεγαλύτερος καύσωνας που έχει ζήσει η Ελλάδα;». Στην πραγματικότητα δεν είναι. Όχι, γιατί δεν υπάρχουν πολλές επιλογές αλλά μάλλον επειδή ο καύσωνας που χτύπησε τη χώρα το 1987 έχει μείνει στην ιστορία για τη σφοδρότητά του.
Σταδιακά, από τα μέσα Ιουλίου, η θερμοκρασία έφτανε στα πρόθυρα των 40 βαθμών Κελσίου, χωρίς όμως να τα ξεπερνά. Στις 20 Ιουλίου, ήταν η πρώτη μέρα που το δεύτερο κύμα καύσωνα πάτησε πάνω στο πρώτο, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία να περάσει τελικά το όριο των 40 βαθμών. Υπολογίζεται ότι από εκείνη την ημέρα η ανώτατη θερμοκρασία δεν έπεσε κάτω από τους 40 Κελσίου για 8 ολόκληρες μέρες. Έως και τις 28 Ιουλίου, όταν άρχισαν να φυσάνε βοριάδες που τελικά επανέφεραν μία κανονικότητα.
Η Αθήνα ήταν από τις πόλεις που βρέθηκαν στο επίκεντρο του καύσωνα, ώστε ο συνδυασμός των υψηλότατων θερμοκρασιών, της υγρασίας και του νέφους να δημιουργεί μία απίστευτα πνιγηρή ατμόσφαιρα. Υπολογίζεται ότι κάποιες από τις μέρες του καύσωνα το θερμόμετρο έδειχνε 43 βαθμούς στο κέντρο της πόλης, 44 στη Νέα Φιλαδέλφεια και έφτασε ακόμα και τους 45 στην Ελευσίνα.
Το επίσης πολύ δύσκολο ήταν ότι οι χαμηλότερες θερμοκρασίες δεν έπεφταν κάτω από τους 30 βαθμούς Κελσίου. Δηλαδή αν βρισκόσουν έξω τα ξημερώματα μίας από εκείνες τις καυτές μέρες του Ιουλίου, μπορεί να ένιωθες θερμοκρασίες 31 ή ακόμα και 33 βαθμών Κελσίου. Εκτός του νέφους της εποχής, οφείλουμε να τονίσουμε ότι για πολλούς κατοίκους της χώρας, ο κλιματισμός ήταν μία πολυτέλεια στην οποία δεν είχαν πρόσβαση, είτε για οικονομικούς λόγους είτε επειδή κάτι τέτοιο δεν είχε ακόμα ταυτοποιηθεί ως απαραίτητο. Συνήθως δεν υπήρχαν ούτε καν στους θαλάμους των νοσοκομείων, ενώ τα διαμερίσματα δεν είχαν συχνά ούτε ανεμιστήρες.
Το αποτέλεσμα όλου αυτού του συνδυασμού ήταν τελικά μία εθνική τραγωδία. Εκατοντάδες πολίτες, κυρίως ηλικιωμένοι ή με προβλήματα υγείας, έχασαν τη ζωή τους. Από την πρώτη μέρα αναφέρθηκαν 4 νεκροί (οι 2 στην Αθήνα και οι άλλοι 2 στον Βόλο). Όσο περνούσαν οι μέρες, έρχονταν οι ανακοινώσεις όλο και περισσότερων. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, λόγω εκείνου του καύσωνα έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 1.300 άνθρωποι, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων ζούσε στην Αττική. Υπάρχουν βέβαια και υπολογισμοί που φτάνουν τον αριθμό στους 4.000.
Αυτό που κατέστησε τον συγκεκριμένο καύσωνα τόσο φονικό δεν ήταν τόσο οι θερμοκρασίες του. Προφανώς και ήταν υψηλότατες, αλλά τέτοιες και ακόμα υψηλότερες έχουν κατά καιρούς καταγραφεί πολλές φορές. Το κυριότερο για το ούτως ή άλλως πολύ ζεστό καλοκαίρι του 1987 ήταν η πρωτοφανής διάρκειά του.
Ίσως πάντως να αποτέλεσε και το σημείο καμπής. Το κλιματιστικό (ή έστω οι ανεμιστήρες) έγινε πια για μία χώρα όπως η Ελλάδα κάτι τελικά απαραίτητο για τη μεσαία τάξη της. Έκτοτε, η χώρα θα βίωνε προφανώς πολλούς ακόμα πολύ δυνατούς καύσωνες. Σε κανέναν ωστόσο δε θα παρουσιαζόταν τόσο απροετοίμαστη όσο ήταν εκείνο το τραγικό καλοκαίρι του 1987.
Φωτό: Lifo, CNN.gr, Maleviziotis.gr, Parapolitika, Mononews