Γράφει η Δήμητρα Δήμου.
Η μοναξιά, συχνά αντιληπτή ως βασικός παράγοντας για την πρόκληση σοβαρών προβλημάτων υγείας, φαίνεται να παίζει έναν πιο σύνθετο ρόλο από ό,τι αρχικά πιστευόταν. Μια νέα μελέτη ρίχνει φως σε αυτό το ζήτημα, δείχνοντας ότι, ενώ η μοναξιά σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για διάφορες παθήσεις, σε πολλές περιπτώσεις είναι απλώς μια συσχέτιση και όχι άμεση αιτία.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Human Behaviour, αμφισβητεί την άμεση αιτιότητα μεταξύ μοναξιάς και ορισμένων παθήσεων, όπως οι καρδιαγγειακές νόσοι και ο διαβήτης τύπου 2. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η μοναξιά μπορεί να είναι δείκτης προϋπαρχουσών καταστάσεων υγείας ή άλλων παραγόντων κινδύνου, όπως ο τρόπος ζωής, το οικονομικό υπόβαθρο και η γενετική προδιάθεση, παρά να αποτελεί τη ρίζα των προβλημάτων.
Κοινωνικές σχέσεις και μοναξιά
Οι κοινωνικές σχέσεις είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ψυχικής και σωματικής ευημερίας. Ωστόσο, η μοναξιά – το επώδυνο συναίσθημα που προκύπτει από την έλλειψη ουσιαστικών κοινωνικών συνδέσεων – επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Ιδιαίτερα στις σύγχρονες κοινωνίες, όπου οι κοινωνικές δομές αλλάζουν και η απομόνωση αυξάνεται, η μοναξιά γίνεται ένα ζήτημα δημόσιας υγείας.
Τα αποτελέσματα της μελέτης
Η νέα αυτή έρευνα βασίστηκε σε δεδομένα από μεγάλες βιοϊατρικές βάσεις, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 500.000 ατόμων από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι συμμετέχοντες που δήλωσαν ότι αισθάνονταν μοναξιά βρέθηκε να έχουν αυξημένο κίνδυνο για 30 από τις 56 μεμονωμένες παθήσεις, όπως ο καρκίνος και οι ασθένειες του πεπτικού συστήματος.
Ωστόσο, μια δεύτερη, πιο εξειδικευμένη ανάλυση επικεντρώθηκε σε 26 από αυτές τις παθήσεις και αποκάλυψε ότι η μοναξιά δεν ήταν άμεση αιτία για τις περισσότερες από αυτές. Η καρδιοπάθεια, ο διαβήτης τύπου 2, η παχυσαρκία και άλλες παθήσεις εμφανίστηκαν παράλληλα με τη μοναξιά, χωρίς να υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να δείχνουν ότι η μοναξιά τις προκάλεσε.
Παθήσεις που συνδέονται αιτιωδώς με τη μοναξιά
Παρόλα αυτά, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μοναξιά έχει άμεση σχέση με την εμφάνιση έξι συγκεκριμένων καταστάσεων υγείας: κατάθλιψη, άσθμα, υποθυρεοειδισμό, απώλεια ακοής, άπνοια ύπνου και κατάχρηση ουσιών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, φαίνεται ότι η μοναξιά μπορεί να επιδεινώσει ή ακόμα και να προκαλέσει την εμφάνιση αυτών των προβλημάτων.
Η σημασία των κοινωνικών συνδέσεων
Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι, παρόλο που η μοναξιά δεν είναι πάντα η βασική αιτία πολλών προβλημάτων υγείας, η κοινωνική απομόνωση παραμένει σημαντικός παράγοντας που πρέπει να αντιμετωπιστεί για τη βελτίωση της συνολικής υγείας των ατόμων. Η δημιουργία ισχυρών κοινωνικών δεσμών μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη στην ψυχική και σωματική υγεία, ενώ η έλλειψή τους μπορεί να επιδεινώσει υπάρχουσες παθήσεις.
Οι ερευνητές συνεχίζουν να εξετάζουν τους βιολογικούς μηχανισμούς που συνδέουν τη μοναξιά με την υγεία, εξετάζοντας τις επιπτώσεις της στις ορμόνες του στρες, τη φλεγμονή και άλλους παράγοντες, με στόχο να διαπιστώσουν εάν η βελτίωση των κοινωνικών σχέσεων μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστικές βελτιώσεις στην υγεία.
Φωτό: unsplash.com