Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Έκανε πρεμιέρα στις 20 Νοεμβρίου και γρήγορα σκαρφάλωσε στην κορυφή των προτιμήσεων:
Πρόκειται για το νέο ντοκιμαντέρ παραγωγής Netflx με τίτλο «Buy Now Buy Now! The Shopping Conspiracy».
Έφτασε ακριβώς την κατάλληλη στιγμή, λίγες μέρες πριν την ετήσια υστερία του Black Friday κι έπειτα των Χριστουγεννιάτικων αγορών, και προσπαθεί να ρίξει φως στις στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι μεγάλες εταιρείες ώστε να μας μετατρέψουν σε υπερκαταναλωτικά freaks. Σε σκηνοθεσία του υποψήφιου για Emmy Nic Stacey, το ντοκιμαντέρ αποκαλύπτει πώς ο (υπερ)καταναλωτισμός είναι πλέον μέρος της κουλτούρας μας — μιας κουλτούρας που ενισχύεται βεβαίως από τις εταιρείες, αλλά και από εμάς τους ίδιους.
Η τέλεια συνωμοσία που λειτουργεί με την ευχή μας…
Η ταινία βασίζεται στην ιδέα ότι το λιανικό εμπόριο περιλαμβάνει πάντα έναν βαθμό «εξαπάτησης»: Από τα μεγαλύτερα καρότσια στα σουπερμάρκετ που μας κάνουν να τα γεμίζουμε με περισσότερα πράγματα, μέχρι την τοποθέτηση βασικών προϊόντων, όπως το γάλα και το ψωμί, στο βάθος του καταστήματος, και η διάταξη των προϊόντων στους διαδρόμους ώστε να περνάμε από μπροστά, ο στόχος είναι ένας: να μας παρασύρουν σε αυθόρμητες και ασυνείδητες αγορές.
Οι συνεντεύξεις με insiders από μεγάλες εταιρείες, όπως η Amazon και η Apple, αποκαλύπτουν τα κόλπα που χρησιμοποιούν αυτές οι επιχειρήσεις για να μας δελεάσουν. Στρατηγικές όπως οι προσφορές περιορισμένου χρόνου, οι τρομερές εκπτώσεις και ο βομβαρδισμός από μηνύματα τύπου «Μόνο 5 προϊόντα έμειναν!», δημιουργούν την αίσθηση επείγουσας ανάγκης, κάνοντάς μας να αγοράζουμε χωρίς να το πολυσκεφτούμε.
Η παντοδυναμία του online shopping
Το ντοκιμαντέρ επισημαίνει πώς το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει πάει αυτά τα κόλπα στο επόμενο επίπεδο. Οι εξατομικευμένες προτάσεις, η δυνατότητα για αγορές με ένα μόνο κλικ και οι διαφημίσεις που μας καταδιώκουν στο διαδίκτυο, καθιστούν τη διαδικασία αγορών σχεδόν ακαταμάχητη. Είναι ένας φαύλος κύκλος, από τον οποίο δύσκολα ξεφεύγουμε.
Και; Δεν τα ξέραμε ήδη όλα αυτά;
Ένα ενδιαφέρον σημείο του ντοκιμαντέρ είναι ότι, αν και αποκαλύπτει πρακτικές που πολλοί από εμάς γνωρίζουμε ήδη, αυτές συνεχίζουν να λειτουργούν με επιτυχία. Το ξέρουμε ότι οι εκπτώσεις της Black Friday δεν είναι πάντα τόσο μεγάλες όσο φαίνονται. Το ξέρουμε ότι οι διαφημίσεις παίζουν με τις επιθυμίες μας. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζουμε να αγοράζουμε. Και το ερώτημα που τίθεται είναι: Γιατί;
Είναι αργά για αλλαγή;
Το «Buy Now» δεν μας κατακρίνει για τις υπερβολές στις οποίες ενδεχομένως υποκύπτουμε. Μας καλεί να επανεξετάσουμε τη στάση μας απέναντι στον (υπερ)καταναλωτισμό. Κάθε αγορά είναι μια επιλογή. Μπορούμε να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας και να εστιάσουμε στις πραγματικές μας ανάγκες, αντί να παρασυρόμαστε από ψεύτικες ευκαιρίες.
Πρέπει να το δείτε!
Αν θέλετε να κατανοήσετε καλύτερα τους μηχανισμούς που κρύβονται πίσω από τη διαρκή ανάγκη μας να ψωνίζουμε, το «Buy Now» μπορεί να σας προσφέρει μια φρέσκια ματιά. Είναι μια ευκαιρία να σκεφτούμε πόσα από αυτά που αγοράζουμε τα χρειαζόμαστε πραγματικά και πώς μπορούμε να αντισταθούμε στις πιέσεις των εμπορικών εταιριών.
Αυτή την Black Friday, προτού αδειάσετε το πορτοφόλι σας σε κάποια υπερπροσφορά, σκεφτείτε: Ποιος πραγματικά ωφελείται;