Γράφει η Δήμητρα Δήμου.
Το κάπνισμα είναι μια από τις πλέον καταστροφικές συνήθειες για την υγεία, ευθύνεται για εκατομμύρια θανάτους ετησίως και σχετίζεται με παθήσεις όπως οι καρδιοπάθειες, ο καρκίνος και τα αναπνευστικά προβλήματα. Ωστόσο, ορισμένες επιστημονικές έρευνες έχουν αναδείξει μια ενδιαφέρουσα –και φαινομενικά παράδοξη– συσχέτιση: το κάπνισμα συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο για τη νόσο του Πάρκινσον.
Πώς προκύπτει η συσχέτιση;
Ερευνητές έχουν παρατηρήσει ότι οι καπνιστές εμφανίζουν μικρότερη πιθανότητα να αναπτύξουν τη νόσο του Πάρκινσον σε σύγκριση με τους μη καπνιστές. Αν και η ακριβής αιτία παραμένει ασαφής, οι επιστήμονες εξετάζουν διάφορους μηχανισμούς.
Σύμφωνα με μελέτη του Massachusetts General Hospital που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό npj Parkinson’s Disease, χαμηλές δόσεις μονοξειδίου του άνθρακα –ένα από τα συστατικά του καπνού– φαίνεται να παρέχουν κάποια προστασία στους νευρώνες. Το μονοξείδιο του άνθρακα μειώνει τη συσσώρευση της πρωτεΐνης α-συνουκλεΐνης, η οποία εμπλέκεται στον εκφυλισμό των νευρώνων στη νόσο του Πάρκινσον. Επιπλέον, φαίνεται να περιορίζει το οξειδωτικό στρες, μια βασική αιτία της νευρωνικής βλάβης.
Ο ρόλος του ενδογενούς μονοξειδίου του άνθρακα
Το μονοξείδιο του άνθρακα δεν είναι αποκλειστικό προϊόν του καπνού. Παράγεται φυσιολογικά στο σώμα μας μέσω της δράσης ενός ενζύμου που ενεργοποιείται σε συνθήκες στρες. Σε χαμηλά επίπεδα, έχει αναγνωριστεί ότι διαθέτει προστατευτικές ιδιότητες, ιδιαίτερα για τους νευρώνες.
Η οξυγενάση της αίμης-1 (HO-1), το ένζυμο που ευθύνεται για την παραγωγή ενδογενούς μονοξειδίου του άνθρακα, φαίνεται να προστατεύει τους ντοπαμινεργικούς νευρώνες –τους νευρώνες που πλήττονται στη νόσο του Πάρκινσον.
Η επόμενη μέρα
Οι επιστήμονες εργάζονται για την ανάπτυξη θεραπειών που θα μιμούνται τις προστατευτικές ιδιότητες του μονοξειδίου του άνθρακα, χωρίς τις καταστροφικές συνέπειες του καπνίσματος. Ο Stephen Gomperts, ανώτερος ερευνητής της μελέτης, δήλωσε ότι σχεδιάζονται κλινικές δοκιμές για να εξεταστεί η χρήση χαμηλών δόσεων μονοξειδίου του άνθρακα ως πιθανή θεραπεία για τη νόσο του Πάρκινσον.
Παρότι τα ευρήματα είναι ενδιαφέροντα, κανένας επιστήμονας δεν προτείνει το κάπνισμα ως μέσο πρόληψης της νόσου του Πάρκινσον. Αντίθετα, οι έρευνες προσφέρουν νέες προοπτικές για την κατανόηση των μηχανισμών της νόσου και την ανάπτυξη στοχευμένων θεραπειών που θα μπορούσαν να ωφελήσουν τους ασθενείς, χωρίς τους κινδύνους του καπνίσματος.
Το κάπνισμα παραμένει μία από τις πιο επικίνδυνες συνήθειες για την υγεία και κάθε προσπάθεια διακοπής του μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στη μείωση σοβαρών παθήσεων.
Φωτό: unsplash.com