Γράφει η Εύα Καλαβρή.
3 μέρες μετά τον «συσσωρευμένο θυμό» του βουλευτή κ. Κυριαζίδη, ο οποίος παρότρυνε την κα Κωνσταντοπούλου «να κάνει κανένα παιδί», υποδεικνύοντάς της τη θέση της στην κοινωνία, και ένας άλλος βουλευτής προκάλεσε φθορές σε έργα μιας έκθεσης στην Εθνική Πινακοθήκη, επειδή προσβλήθηκε η θρησκεία του.
Σκοταδισμός και Μεσαίωνας δηλαδή με γενναίες δόσεις λογοκρισίας.
Η τέχνη είναι ένας από τους πιο ισχυρούς τρόπους έκφρασης των ανθρώπων και ένας χώρος ελευθερίας και αμφισβήτησης. Συχνά προκαλεί έντονες αντιδράσεις ενώ έχουν υπάρξει ιστορικές στιγμές κατά τις οποίες καλλιτεχνικά έργα λογοκρίθηκαν ή απαγορεύτηκαν επειδή θεωρήθηκαν βλάσφημα, ανήθικα ή πολιτικά επικίνδυνα.
Πάντοτε υπήρχαν και θα υπάρχουν άνθρωποι που θα αισθάνονται απέχθεια ή και θυμό από ένα έργο. Και γι’ αυτό όλοι μπορούν ελεύθερα να ασκήσουν κριτική, να απορρίψουν ή να διαμαρτυρηθούν.
Όμως που σταματά η κριτική και πού ξεκινά η βία; Έχει όρια η τέχνη; Τι σημαίνει όταν κάποιος επιλέγει να βανδαλίσει ή να καταστρέψει ένα έκθεμα επειδή δεν του αρέσει, προσβάλει τα πιστεύω του, χαλάει την αισθητική του;
Ο καθένας και η καθεμία από εμάς έχει δικαίωμα να του αρέσει ή να μην του αρέσει το έργο κάποιου καλλιτέχνη. Μπορεί να προβληματιστεί, να νιώσει αποστροφή, να εκφράσει την άποψή του, να το αγνοήσει. Για παράδειγμα, μπορεί να φύγει από μια θεατρική παράσταση ή από το σινεμά, μπορεί να γράψει, να τεκμηριώσει και να αναρτήσει ελεύθερα την άποψη και την κριτική του.
Η τέχνη δεν είναι φτιαγμένη για να αρέσει σε όλους, ούτε για να είναι ουδέτερη. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται μαζί με τις κοινωνίες, είναι ο καθρέφτης πολλές φορές της εποχής και της κοινωνίας.
Η τέχνη μπορεί να έχει όρια, αλλά αυτά δεν τα θέτει η βία ή ο βανδαλισμός. Η ελευθερία της έκφρασης και της επιλογής είναι τα πραγματικά όρια που καθορίζουν έναν πολιτισμένο κόσμο.
Άλλωστε το μόνο που κατάφερε να πετύχει ο βουλευτής Νίκος Παπαδόπουλος βανδαλίζοντας τα εκθέματα, είναι να τα κάνει γνωστά πανελλαδικώς, αυτά και τον καλλιτέχνη που τα δημιούργησε…
Επίθεση στον πίνακα “Η Νυχτερινή Περίπολος” του Ρέμπραντ, 1975:
Ένας άνδρας επιτέθηκε στον διάσημο πίνακα στο Rijksmuseum του Άμστερνταμ, προκαλώντας σοβαρές ζημιές με μαχαίρι. Ο πίνακας αποκαταστάθηκε, αλλά τα σημάδια της επίθεσης είναι ακόμα ορατά.
Επίθεση στη διάσημη “Μόνα Λίζα” του Λεονάρντο ντα Βίντσι, 1956:
Ένας Βολιβιανός φοιτητής πέταξε μια πέτρα στον πίνακα, προκαλώντας μικρή ζημιά στον αριστερό της αγκώνα. Μετά από αυτό το περιστατικό, ο πίνακας τοποθετήθηκε πίσω από αλεξίσφαιρο γυαλί για προστασία.
Εκτοτε, έχει δεχθεί μπογιές, φαγητά, σάλτσες και διάφορα άλλα αντικείμενα ως έκφραση διαμαρτυρίας διαφόρων.