Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Τα Mega-Events όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο, αποτελούν αναμφισβήτητα εντυπωσιακές διοργανώσεις και τεράστια πρόκληση για τις χώρες που τα φιλοξενούν. Συχνά όμως παραμελούμε να εξετάσουμε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της συγκέντρωσης εκατοντάδων χιλιάδων ή και μερικές φορές εκατομμυρίων ανθρώπων.
Την περιβαλλοντική βιωσιμότητα δεν την επηρεάζουν μόνο άτομα, νοικοκυριά και βιομηχανίες που μπορεί να μολύνουν τον πλανήτη. Ένα “μεγάλο γεγονός” αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των επιπτώσεων της συλλογικής συμπεριφοράς στο περιβάλλον. Πώς αποδεικνύεται; Όταν ένα μεγάλο event τελειώνει και όλοι επιστρέφουν στις ζωές τους, σχεδόν πάντα αφήνουν πίσω τους ένα χάος συσσωρευμένων απορριμμάτων. Ανησυχητικό βέβαια είναι και το γεγονός ότι τέτοια events έχουν κι άλλες αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που δεν είναι καν ορατές στο μάτι.
Ενώ όλοι προσπαθούν συνήθως να στρέψουν την προσοχή στα αναμενόμενα θετικά αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών οφελών για τη χώρα υποδοχής, επικρατεί παράλληλα ένα ευρύ φάσμα περιβαλλοντικών και κοινωνικών αρνητικών συνεπειών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Παγκόσμιο Κύπελλο 2022 στο Κατάρ. Από την κατασκευή γιγάντων γηπέδων στη μέση της ερήμου, τις καταχρηστικές και συχνά θανατηφόρες συνθήκες εργασίας για όσους εργάζονταν στις εγκαταστάσεις, μέχρι τις τεράστιες ενεργειακές απαιτήσεις για κλιματισμό ψύξης στις ακραίες θερμοκρασίες που επικρατούν στη χώρα και τις εκατοντάδες διεθνείς πτήσεις που πραγματοποιήθηκαν για να ταξιδέψουν στο Κατάρ περισσότεροι από ένα εκατομμύριο θεατές!
Οι προκλήσεις των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού
Η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων φαντάζει ακόμη πιο δύσκολη. Σε ακριβώς έναν χρόνο από σήμερα, στις 26 Ιουλίου 2024, το Παρίσι και άλλες πόλεις της Γαλλίας θα υποδεχθούν τους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες. Άλλο ένα Mega-Event είναι προ των πυλών και οι καιροί μοιάζουν πιο ώριμοι για την ανάπτυξη βιώσιμων λύσεων…
Ακόμη και χωρίς τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το Παρίσι κατέχει τον τίτλο της πόλης που δέχεται τους περισσότερους επισκέπτες παγκοσμίως. Λεωφόροι με μόνιμο συνωστισμό, ατμοσφαιρική ρύπανση και ηχορύπανση και η τεράστια παραγωγή απορριμμάτων, αποτελούν σίγουρα κομμάτι του όρου που είναι γνωστός ως «σύνδρομο του Παρισιού»* και αντιμετωπίζουν πολλοί επισκέπτες που καταφθάνουν για πρώτη φορά. Έτσι, φαίνεται πως ο τεράστιος αριθμός επισκεπτών που ήδη δέχεται η πόλη – περισσότεροι από 50 εκατομμύρια τουρίστες το 2019 – δεν είναι βιώσιμος.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο αυτούς τους αριθμούς! Η εκτίμηση είναι ότι τουλάχιστον 600.000 θεατές – που ισοδυναμεί με χωρητικότητα 10 σταδίων – θα λάβουν μέρος στην τελετή έναρξης, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις όχθες του ποταμού Σηκουάνα, κατά μήκος 6 χιλιομέτρων. Πώς μπορούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Παρίσι να συμβαδίσουν με τη βιωσιμότητα;
Το σχέδιο «βιώσιμων αγώνων»
Κρίνοντας από το επίσημο website του, το Παρίσι 2024 έχει δεσμευτεί να διεξάγει βιώσιμους αγώνες ενώ σημειώνει πρόοδο σε τομείς όπως το περιβάλλον, η απασχόληση, η οικονομία και η εκπαίδευση.
Για να ελαφρύνει το αποτύπωμα άνθρακα των αγώνων, η οργανωτική επιτροπή έχει υποσχεθεί την υλοποίηση ενός πρωτοποριακού μοντέλου, που θα συνάδει με τη Συμφωνία του Παρισιού του 2015 για την κλιματική αλλαγή και την Ολυμπιακή Ατζέντα 2020+5.
Βάσει αυτού, οι διοργανωτές ελπίζουν να μειώσουν στο μισό τις εκπομπές άνθρακα των αγώνων σε σύγκριση με τους προηγούμενους, αντισταθμίζοντας παράλληλα εκπομπές CO2 μετά την ολοκλήρωσή τους.
Ανάμεσα σε άλλα και σύμφωνα με αυτό το μοντέλο, σκοπεύουν:
- Να αποφύγουν εκπομπές αξιοποιώντας υπάρχουσες ή προσωρινές υποδομές για το 95% των διοργανώσεων.
- Να μειώσουν τις εκπομπές με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, απαγόρευση πλαστικών μιας χρήσης και βιώσιμης εστίασης. Ο στόχος για τις συνολικές εκπομπές είναι 1,5 εκατομμύρια τόνοι CO2, που είναι πολύ χαμηλότερος από τους προηγούμενους Αγώνες, όπως στο Ρίο (3,6 εκ. τόνοι) και στο Λονδίνο (3,3 εκ. τόνοι).
- Να αντισταθμίσει το 100% των υπολειπόμενων εκπομπών που συνδέονται με τους Αγώνες, συμπεριλαμβανομένων και των έμμεσων εκπομπών, όπως τα ταξίδια των θεατών.
Το Παρίσι 2024 σκοπεύει να προωθήσει το θέμα της περιβαλλοντικής διαχείρισης μέσω μιας εφαρμογής που ονομάζεται Climate Coach for Events. Θα χρησιμεύει για την ενημέρωση των εργαζομένων και των συμμετεχόντων, θα τους βοηθήσει να μετρήσουν και να μειώσουν το προσωπικό και επαγγελματικό τους αποτύπωμα άνθρακα.
Καινοτόμο, φιλόδοξο και πολλά υποσχόμενο σχέδιο, το οποίο μένει να κριθεί εκ του αποτελέσματος…
Και οι διοργανωτές του Παγκοσμίου Κυπέλλου του Κατάρ υποσχέθηκαν περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ωστόσο η διοργάνωση κατέληξε να χαρακτηριστεί ως «κλιματική καταστροφή» και παρήγαγε έως και πέντε φορές περισσότερες εκπομπές ρύπων από τα προηγούμενα κύπελλα.
Σύμφωνα με τους διοργανωτές, αναμένεται να πουληθούν 13 εκατομμύρια εισιτήρια και 4 δισεκατομμύρια τηλεθεατές να παρακολουθήσουν την εκδήλωση. Αυτό από μόνο του είναι μεγάλη ευκαιρία για εκπαίδευση των θεατών, είτε είναι φυσικά παρόντες είτε παρακολουθούν εξ αποστάσεως.
*Το «Σύνδρομο του Παρισιού», περιγράφει τη διάψευση των προσδοκιών που βιώνουν όσοι ταξιδεύουν στο Παρίσι με υψηλές προσδοκίες και τελικά απογοητεύονται.
Με πληροφορίες από www.theconversation.com