Γράφει η Ιωάννα Λαζάρου.
Χρόνια πολλά! Η Ελλάδα μας γιορτάζει το τρανταχτό ΟΧΙ και τις πράξεις ηρωισμού της χώρας μας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παρέλαση της Επετείου του ΟΧΙ ιστορικά μνημονεύει την άρνηση της Ελλάδας στις ιταλικές αξιώσεις.. που περιείχε το τελεσίγραφο το οποίο επιδόθηκε στις 28 Οκτωβρίου του 1940 στον Έλληνα Πρωθυπουργό Μεταξά.
Συνέπεια της άρνησης αυτής του περήφανου ελληνικού λαού.. ήταν η είσοδος της Χώρας μας στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η έναρξη του πολέμου κατά των Ιταλών και Γερμανών το 1940. Η ημερομηνία αυτή καθιερώθηκε για να εορτάζεται το έπος των ηρώων του 1940 στην Ελλάδα και την Κύπρο κάθε χρόνο ως επίσημη εθνική εορτή και αργία.
Επίσης.. σε πολλές πρωτεύουσες του κόσμου οι Ελληνικές κοινότητες γιορτάζουν με σχολικές παρελάσεις την Επέτειο του ΟΧΙ και υπενθυμίζουν τον ηρωισμό των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής.
Η σημασία και η αξία μιας παρέλασης είναι λοιπόν κάτι παραπάνω από μια επιφανειακή επίδειξη.. είναι μια βαθιά ανάμνηση ενός έθνους που σέβεται την ιστορία του.. που δεν ξεχνά τον ηρωισμό των προγόνων του και ενός λαού που διατηρεί τα ήθη και τα έθιμα κρατώντας ζωντανές στη μνήμη του τις θυσίες ενός ολόκληρου έθνους.
Η παρέλαση έχει τη δική της ιστορία.. μια ιστορία που δεν ξεκινά από την Ελλάδα.. αλλά στην Ελλάδα διατηρείται ως άγιο δισκοπότηρο παρά τις αντιρρήσεις κάποιων που θεωρούν ότι οι παρελάσεις αποτελούν ένα αναχρονιστικό έθιμο! Η ιστορία των παρελάσεων έχει ως εξής:
Η πρώτη παρέλαση έγινε τις αρχές του 18ου αιώνα, όταν ο βασιλιάς της Πρωσίας Φρειδερίκος Γουλιέλμος ίδρυσε ένα τάγμα παρελάσεων, γνωστό ως οι «Γίγαντες του Πότσδαμ» στο οποίο γίνονταν δεκτοί άνδρες με ελάχιστο ύψος ένα μέτρο και ογδόντα εκατοστά. Η επινόηση αυτή του Φρειδερίκου καθιερώθηκε την παρέλαση αργότερα από πολλά κράτη με τη συμμετοχή στρατιωτικών ή και μαθητικών τμημάτων.
Στην Ελλάδα παρελάσεις με τη συμμετοχή μαθητών πραγματοποιούνται σποραδικά από τα τέλη του 19ο αιώνα ως μέρος των εκδηλώσεων για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου. Από ρεπορτάζ της εφημερίδας «Εμπρός» της 26η Μαρτίου 1899 μαθαίνουμε ότι κατά την «εθνική εορτή» όλοι οι μεγάλοι δρόμοι της Αθήνας ήταν σημαιοστολισμένοι, ενώ στρατιωτικά σώματα μετά τη δοξολογία πραγματοποίησαν παρέλαση στην οδό Σταδίου, «με τη μουσική επικεφαλής».
Το 1924 τα σχολεία παρέλασαν μαζί με το στρατό. Όμως τα επόμενα χρόνια αναφέρονται μόνο πρόσκοποι και μαθητές στρατιωτικών σχολών που πλαισιώνουν τη στρατιωτική παρέλαση.
Το 1932 στην Αθήνα τα σχολεία συμμετέχουν μαζί με τους προσκόπους, τη «φρουρά της πόλης» και τις «εθνικιστικές οργανώσεις» σε παρέλαση ενώπιον επισήμων στον Άγνωστο Στρατιώτη. Μέχρι το 1936, η παρουσία μαθητών στις παρελάσεις δεν έχει επίσημο και πανελλαδικό χαρακτήρα.
Το 1936, με πρωθυπουργό τον Μεταξά (τον μετέπειτα δικτάτορα), πραγματοποιήθηκε παρέλασε ενώπιον και του Βασιλιά, με παράταξη όπως τη σημερινή, με μαθητές πρώτα, με συλλόγους και τους παλιούς πολεμιστές μετά και στο τέλος το στρατό.
Με τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι μαθητικές παρελάσεις καταργήθηκαν στο σύνολο των δυτικών κρατών της Ευρώπης. Στην Ελλάδα ωστόσο, οι μαθητικές παρελάσεις που ξεκίνησε ο Μεταξάς συνεχίζονται μέχρι τις μέρες μας και σχετικά με τις μαθητικές παρελάσεις, ούτε οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης δεν αμφισβήτησαν την αναγκαιότητα των υποχρεωτικών μαθητικών παρελάσεων.