Γράφει η Δήμητρα Δήμου.
Στο παρελθόν, οι εκλογές στην Ελλάδα διεξάγονταν με έναν τρόπο που είναι πλέον ξεχασμένος: τη χρήση σφαιριδίων αντί για ψηφοδέλτια. Αυτή η πρακτική χρονολογείται από την αρχαία Ελλάδα και συνεχίστηκε για αρκετούς αιώνες, ακόμα και στη νεότερη ελληνική ιστορία.
Στην αρχαία Αθήνα, η διαδικασία της ψηφοφορίας πραγματοποιούνταν με τη χρήση σφαιριδίων για διάφορες πολιτικές αποφάσεις, αλλά και για την εκλογή αξιωματούχων. Τα σφαιρίδια ήταν συνήθως φτιαγμένα από μέταλλο, πηλό ή πέτρα τα οποία οι ορκισμένοι ψηφοφόροι δάγκωναν αργότερα, κληρονομώντας την παροιμιώδη φράση που λέμε «θα το ρίξω δαγκωτό» και τα τοποθετούσαν σε ειδικά κατασκευασμένες κάλπες, γνωστές ως “κηφοφορίες”, Κάθε σφαιρίδιο αντιπροσώπευε μία ψήφο και οι ψηφοφόροι είχαν την επιλογή να τοποθετήσουν τα σφαιρίδια σε διαφορετικές κάλπες ανάλογα με την επιλογή τους.
Αυτή η πρακτική συνέχισε να υπάρχει και στη νεότερη ελληνική ιστορία, ειδικά κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας και την αρχή της ανεξάρτητης Ελλάδας. Στις εκλογές, οι πολίτες χρησιμοποιούσαν δύο είδη σφαιριδίων: τα θετικά, που ήταν λευκά, και τα αρνητικά, που ήταν μαύρα. Ο εκλογέας τοποθετούσε το σφαιρίδιο της επιλογής του μέσα σε μία κάλπη, συχνά καλυμμένη με ύφασμα ή με ειδικό τρόπο ώστε να διασφαλίζεται το απόρρητο της ψήφου.
Η χρήση των σφαιριδίων είχε πολλά πλεονεκτήματα αλλά και μειονεκτήματα. Ένα πλεονέκτημα ήταν η απλότητα και η ταχύτητα της διαδικασίας, καθώς δεν απαιτούνταν εκτεταμένη προετοιμασία ψηφοδελτίων. Ωστόσο, υπήρχαν και προβλήματα, όπως η πιθανότητα νοθείας και η δυσκολία της ακριβούς καταμέτρησης σε μεγάλες εκλογικές διαδικασίες.
Με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την ανάγκη για πιο αξιόπιστες και διαφανείς διαδικασίες, η χρήση σφαιριδίων σταδιακά εγκαταλείφθηκε. Τα ψηφοδέλτια, σε χαρτί, έγιναν το πρότυπο για τις εκλογικές διαδικασίες, προσφέροντας μεγαλύτερη ασφάλεια και ακρίβεια.
Η ιστορία των εκλογών με σφαιρίδια αποτελεί ένα ενδιαφέρον κεφάλαιο στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας, δείχνοντας πώς οι δημοκρατικές διαδικασίες εξελίσσονται και προσαρμόζονται με την πάροδο του χρόνου, πάντα με στόχο τη δικαιότερη και διαφανέστερη έκφραση της λαϊκής βούλησης.
Φωτό: Liberal, in.gr, Portnet, Prefer