Γράφει η Δήμητρα Δήμου.
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει τόσο παιδιά όσο και ενήλικες. Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται αν οι δυσκολίες συγκέντρωσης, η υπερκινητικότητα ή η παρορμητικότητα που βιώνουν μπορεί να οφείλονται σε ΔΕΠΥ. Ενώ μια επαγγελματική διάγνωση από ψυχολόγο ή ψυχίατρο είναι απαραίτητη, υπάρχουν ορισμένα κοινά συμπτώματα που μπορεί να σας δώσουν μια πρώτη εικόνα.
Δυσκολία συγκέντρωσης
Ένα από τα πιο συχνά σημάδια της ΔΕΠΥ είναι η αδυναμία να διατηρήσετε τη συγκέντρωσή σας σε συγκεκριμένες εργασίες. Μπορεί να βρίσκεστε συνεχώς αποσπασμένοι από εξωτερικά ερεθίσματα ή να χάνετε εύκολα το ενδιαφέρον σας.
Ανικανότητα οργάνωσης
Η δυσκολία στην οργάνωση της καθημερινότητας και των υποχρεώσεων είναι ένα άλλο κοινό σύμπτωμα. Τα άτομα με ΔΕΠΥ συχνά ξεχνούν σημαντικά ραντεβού, αδυνατούν να διαχειριστούν τον χρόνο τους και δυσκολεύονται να τηρήσουν προθεσμίες.
Παρορμητικότητα
Η παρορμητική συμπεριφορά είναι επίσης χαρακτηριστικό της ΔΕΠΥ. Μπορεί να μιλάτε χωρίς να σκέφτεστε, να διακόπτετε συζητήσεις ή να παίρνετε αποφάσεις βιαστικά χωρίς να υπολογίζετε τις συνέπειες.
Συνεχής κίνηση ή ανησυχία
Ειδικά στους ενήλικες, η υπερκινητικότητα μπορεί να εμφανίζεται ως συνεχής ανησυχία, νευρικές κινήσεις ή αίσθηση ότι πρέπει να είστε διαρκώς σε κίνηση. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά σας να χαλαρώσετε ή να καθίσετε ήσυχα για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Συχνή αίσθηση ανίας
Η αίσθηση ανίας, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια καθημερινών, μονοτονικών δραστηριοτήτων, είναι ένα ακόμα σημάδι. Οι άνθρωποι με ΔΕΠΥ δυσκολεύονται να εμπλακούν σε καθήκοντα που δεν τους προκαλούν έντονο ενδιαφέρον ή πρόκληση.
Απώλεια μνήμης
Η ΔΕΠΥ συχνά συνοδεύεται από το να μη θυμάσαι, όχι μόνο για μεγάλα γεγονότα, αλλά και για μικρές, καθημερινές λεπτομέρειες, όπως πού αφήσατε τα κλειδιά σας ή αν κλείσατε το φούρνο.
Αίσθηση χαμηλής αυτοπεποίθησης
Τα επαναλαμβανόμενα λάθη, οι αδυναμίες στην οργάνωση και η δυσκολία διατήρησης των στόχων μπορούν να οδηγήσουν σε χαμηλή αυτοεκτίμηση. Τα άτομα με ΔΕΠΥ συχνά νιώθουν ότι δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες τους ή στις απαιτήσεις της κοινωνίας.
Δυσκολία διαχείρισης συναισθημάτων
Η δυσκολία ελέγχου των συναισθημάτων είναι συχνό σύμπτωμα της ΔΕΠΥ. Μπορεί να αισθάνεστε έντονες συναισθηματικές μεταπτώσεις, όπως ξαφνικά ξεσπάσματα θυμού ή έντονη απογοήτευση.
Πώς να το διαχειριστείτε
Αν αναγνωρίζετε αυτά τα συμπτώματα στον εαυτό σας, είναι σημαντικό να εξετάσετε το ενδεχόμενο μιας διάγνωσης από ειδικό. Υπάρχουν όμως και ορισμένες στρατηγικές που μπορείτε να εφαρμόσετε για να βελτιώσετε την καθημερινότητά σας:
Οργάνωση με εργαλεία: Χρησιμοποιήστε ημερολόγια, λίστες και υπενθυμίσεις για να κρατάτε σημειώσεις και να οργανώνετε τις υποχρεώσεις σας. Εφαρμογές στο κινητό μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά.
Διαλείμματα: Ενσωματώστε συχνά, προγραμματισμένα διαλείμματα κατά τη διάρκεια της εργασίας σας. Η μικρή ανάπαυση μπορεί να σας βοηθήσει να διατηρήσετε τη συγκέντρωσή σας.
Γυμναστική και υγιεινή διατροφή: Η σωματική άσκηση βοηθά στη βελτίωση της συγκέντρωσης και στη μείωση της υπερκινητικότητας. Η ισορροπημένη διατροφή παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση της ενέργειας και της διάθεσης.
Συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία: Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων διαχείρισης του χρόνου και στη μείωση της παρορμητικότητας.
Φαρμακευτική αγωγή: Σε ορισμένες περιπτώσεις, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να συνιστάται από ειδικό για να βελτιώσει τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει διεγερτικά ή μη-διεγερτικά φάρμακα.
Η ΔΕΠΥ είναι μια πολύπλοκη διαταραχή, αλλά με την κατάλληλη διάγνωση και στρατηγικές, μπορείτε να διαχειριστείτε τα συμπτώματα και να βελτιώσετε την ποιότητα της ζωής σας. Αν νομίζετε ότι έχετε ΔΕΠΥ, η επικοινωνία με έναν ειδικό είναι το πρώτο βήμα για να ανακαλύψετε πώς μπορείτε να προσαρμόσετε τη ζωή σας στις πραγματικές σας ανάγκες.
Φωτό: unsplash.com