Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Τι είναι πόλεμος μαμά;
Γιατί δεν μου παίρνεις κι εμένα ένα όπλο να παίζω πόλεμο με τους φίλους μου;
Τι να πεις και τι να εξηγήσεις; Πολλά παιδιά έχουν την εντύπωση ότι ο πόλεμος είναι ένα παιχνίδι, μία ψεύτικη μάχη από την οποία ο νικητής ανακηρύσσεται ήρωας. Δεν ξέρω αν φταίει το σχολείο, εμείς οι γονείς ή ίσως όλοι μαζί, που δεν καταφέραμε να καταστήσουμε σαφές ότι ο πόλεμος μπορεί να εξηγηθεί μόνο με λέξεις όπως θάνατος, καταστροφή, βία, ξεριζωμός. Και πώς να εξηγήσεις σε μια τρυφερή ψυχή χωρίς να την πληγώσεις; Από την άλλη πλευρά είναι σωστό να αφήνουμε τα παιδιά να πιστεύουν ότι τα όπλα είναι παιχνίδια και οι ήρωες του 1821 επετειακό επιτραπέζιο παιχνίδι για τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση;
Η πιο κοντινή “επαφή” που είχα ποτέ με τον πόλεμο (κι εύχομαι να μείνει έτσι) ήταν μέσα από τη συμμετοχή μου στη θεατρική παράσταση “Εκάβη” με το Αεικίνητο Θέατρο Ευρίπου. Σχεδόν δύο χρόνια μελετούσαμε σε βάθος την τραγωδία του Ευριπίδη, προσπαθώντας να κατανοήσουμε τις συνθήκες, τους χαρακτήρες, τις συμπεριφορές και τα κίνητρά τους. Τότε, μέσα από το θέατρο, ήρθα σε επαφή με τις καταστροφικές συνέπειες και την κτηνωδία του πολέμου, την ωμή εκδίκηση, την αναπόφευκτη στιγμή που το θύμα μετατρέπεται σε θύτη, το θρήνο, τη δυστυχία και την προσφυγιά. Ήταν για εμένα ένα τεράστιο μάθημα που με έχει αλλάξει ως άνθρωπο.
Κάπως έτσι λοιπόν μπορούμε να εξηγήσουμε, ίσως και αν θέλουμε, κάποια πράγματα. Μέσα από την τέχνη, το θέατρο, μια επίσκεψη, ένα βιβλίο. Δοκίμασα λοιπόν δύο τρόπους σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα, προκειμένου να υπάρχει ο χρόνος για αφομοίωση και συζήτηση:
1. Μια επίσκεψη σ’ ένα σχετικό μουσείο ή σ’ έναν τόπο που έχει να “διηγηθεί ιστορία”. Στην προκειμένη περίπτωση πήγαμε στα Καλάβρυτα, στον τόπο εκτέλεσης όλου του ανδρικού πληθυσμού της κωμόπολης, από Γερμανούς στρατιώτες, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στις 13 Δεκεμβρίου του 1943 (696 άνδρες από 12 ετών και πάνω). Έπειτα, στο Μουσείο του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος όπου ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια σου όλη η θλιβερή ιστορία μέσα από αντικείμενα, επιγραφές και οπτικοακουστικό υλικό. Αξίζει να αφιερώσω ξεχωριστό άρθρο για την επίσκεψή μας εκεί και την εμπειρία μας, τι πιο επίκαιρο άλλωστε τώρα που ένας νέος πόλεμος είναι στο προσκήνιο…
2. Ένα παραμύθι μιλάει απευθείας στην καρδιά ενός παιδιού. Μιλάει τη γλώσσα του, απλά και κατανοητά, περνώντας τα μηνύματά του. Για το συγκεκριμένο θέμα, ένα πολύ ωραίο παραμύθι είναι “το Κρυφτό” της Στέλλας Τσίγγου. Θα το βρείτε ελεύθερα σε e-book στον παρακάτω σύνδεσμο:
Το Κρυφτό by Piraeus Bank Group Cultural Foundation (PIOP) – Issuu