Γράφει η Ιωάννα Λαζάρου.
Ένας γενναίος και λαμπρός.. αλλά ντροπαλός και άσχημος εραστής.. δαιμονισμένος όπως στην πραγματικότητα ήταν.. ένα πρόσωπο εντυπωσιακά μεγάλης μύτης.. κυριολεκτικά και μεταφορικά. Αναφέρομαι στον Γάλλο συγγραφέα Cyrano de Bergerac! Φυσικά σήμερα.. εμείς οι νεότεροι τον γνωρίζουμε μέσα από το ομώνυμο θεατρικό έργο του Edmond Rostand.
Ο Edmond Rostand ήταν ένας νεορομαντικός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας.. ο οποίος έγινε ευρέως γνωστός για το έργο του «Cyrano de Bergerac».. μια μυθοπλασία γύρω από τη ζωή του ομώνυμου γνωστού Γάλλου συγγραφέα που ενέπνευσε και τον Rostand.
Σήμερα.. η Google τιμά τη μνήμη του σπουδαίου Γάλλου ποιητή και δραματουργού Edmond Rostand.. με ένα ξεχωριστό doodle. Ο Edmond Rostand στις 30 Μαΐου του 1901 έγινε ο νεαρότερος ποιητής που εξελέγη μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Γεννημένος το 1868 στη Μασσαλία μεγάλωσε σε μια πλούσια και καλλιεργημένη οικογένεια. Στα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσής του φοίτησε στο Κολέγιο Stanislas στο Παρίσι όπου σπούδασε λογοτεχνία.. ιστορία και φιλοσοφία.
Όταν ήταν 20 ετών είχε ολοκληρώσει το πρώτο του έργο μια μονόπρακτη κωμωδία με το όνομα «Le Gant Rouge». Λίγα χρόνια αργότερα δημιούργησε το πρώτο του επιτυχημένο έργο.. το «Les Romanesques».. το οποίο ήταν μια παρωδία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας του Σαίξπηρ.
Τρία χρόνια μετά.. το 1897.. έγραψε το «Cyrano de Bergerac».. που ήταν και το αγαπημένο αλλά και το πιο πετυχημένο του έργο. Μεταφράστηκε γρήγορα σε αγγλικά.. γερμανικά.. ρωσικά και άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες.. ενώ παραμένει ένα από τα πιο δημοφιλή έργα στη Γαλλία μέχρι και σήμερα.
Προκλητικός.. αλλά εξίσου ευγενής και γενναίος. Ένας σπουδαίος ποιητής.. που είναι χρόνια ερωτευμένος κρυφά με μια «dame précieuse».. την παιδική του φίλη Ρoξάν. . Είναι ο Συρανό ντε Μπερζεράκ.. διάσημος ξιφομάχος.. στρατιώτης και ποιητής με μια χαρακτηριστική δυσμορφία στη μύτη. Μια προσωπικότητα που καταλήγει να έχει πολλούς φίλους μα συνάμα και πολλούς εχθρούς. Οι περισσότεροι τον τρέμουν και τον σέβονται.. όπως επίσης τον ζηλεύουν και επιθυμούν το κακό του. Η μεγαλοψυχία του θα δοκιμαστεί σκληρά όταν η γυναίκα που αγαπά.. του ζητήσει να προστατέψει τον πανέμορφο αλλά κουτό Κριστιάν. Ο Κριστιάν είναι ένας στρατιωτικός που τρέφει επίσης συναισθήματα για τη Ρωξάνη.. αλλά δεν μπορεί να τα εξωτερικεύσει. Ζητά τότε την βοήθεια από το Συρανό, ο οποίος συμφωνεί να γράψει εκείνος ποιήματα αγάπης για τη Ρωξάνη με την υπογραφή του Κριστιάν. Αργότερα ο Κριστιάν αποφασίζει ότι δε χρειάζεται τη βοήθεια του Συρανό κι αποφασίζει να της μιλήσει αυτοπροσώπως, αλλά αποτυγχάνει. Ο Συρανό κρύβεται στους θάμνους κάτω από το μπαλκόνι της κοπέλας και μιμούμενος τη φωνή του Κριστιάν την εντυπωσιάζει! Θεωρεί ότι της μιλά με τη μορφή του ωραίου βαρόνου.. αφού εκείνος λόγω της ασχήμιας του δε θα δοκίμαζε ποτέ να εξομολογηθεί τον έρωτά του.
Ο Edmond Rostand απεβίωσε στις 2 Δεκεμβρίου 1918 σε ηλικία 50 ετών. Το τελευταίο του έργο.. το «La Dernière Nuit de Don Juan» παίχτηκε μετά τον θάνατό του.. το 1922.. ενώ είχε αφήσει δύο ημιτελή και αδημοσίευτα έργα.
Όσον αφορά στον Cyrano de Bergerac.. ο συγγραφέας σπούδασε κοντά στον φιλόσοφο και μαθηματικό Pierre Gassendi . Υπό την επίδραση των επιστημονικών θεωριών και της φιλοσοφίας του Γκασσέντι.. ο Cyrano έγραψε τα δύο πιο γνωστά έργα του.. το «Histoire comique des états et empires de la lune» και το «Histoire comique des états et empires du soleil».
Αυτές οι ιστορίες φανταστικών ταξιδιών στη Σελήνη και τον Ήλιο (μετάφραση των παραπάνω συγγραμμάτων).. τα οποία δημοσιεύτηκαν μετά θάνατον το 1656 και το 1662.. σατιρίζουν θρησκευτικές και αστρονομικές πεποιθήσεις του 17ου αιώνα.. που έβλεπαν τον άνθρωπο και τον κόσμο ως το κέντρο της δημιουργίας.
[…] Ταπεινός εξάλλου σημαίνει μικρέ μου, να είσαι ικανοποιημένος με τα λουλούδια, τα φρούτα, ακόμα και με τα φύλλα […]
Η χρήση της επιστήμης από τον Cyrano de Bergerac βοήθησε στη διάδοση νέων θεωριών. Βέβαια.. ο κύριος στόχος του ήταν να γελοιοποιήσει την εξουσία.. ιδιαίτερα στη θρησκεία.. αλλά και να ενθαρρύνει τον ελεύθερο σκεπτόμενο υλισμό.
Αναφέρθηκε μέσα από τα έργα του.. ως έμπνευση.. σε μια σειρά από μεταγενέστερες ανακαλύψεις.. όπως ο φωνογράφος και η ατομική δομή της ύλης. Μόνο που ήταν απλώς παραφυάδες ενός διερευνητικού και ποιητικού νου και όχι απόπειρες επίδειξης θεωριών με πρακτικούς όρους.
Απόσπασμα από το θεατρικό έργο «Cyrano de Bergerac»
Το La Mort d’Agrippine.. μια τραγωδία που εκδόθηκε το 1954.. είναι πνευματικά εντυπωσιακό λόγω των τολμηρών ιδεών του.. οι οποίες ειρήσθω εν παρόδω χαρακτηρίστηκαν ως βλασφημίες! Ο άμεσος και παθιασμένος χαρακτήρας του τραγικού διαλόγου τον κάνει θεατρικά ενδιαφέρον.. και καταφέρνει να προσεγγίσει ευρύ κοινό.. ιδιαίτερα εκείνα τα χρόνια που το θέατρο υπήρξε στην ακμή του!
Φωτογραφίες: Δημόσιες από facebook (Grenzlandtheater Aachen), Pixabay (Julia Casado), Pinterest (M. Àngels Terrones).
Πληροφορίες: wikipedia, britannica