Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Κάθε χρόνο, στις 20 Ιουλίου, ο κόσμος θυμάται και γιορτάζει ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στην ανθρώπινη ιστορία. Ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε το πόδι του στο φεγγάρι, ο Αμερικανός αστροναύτης Νιλ Άρμστρονγκ, τέτοια μέρα το 1969 δήλωνε την περίφημη φράση: «ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα.»
Από εκείνη την ημέρα, το ανθρώπινο μυαλό, η εφευρετικότητα και η επιστήμη, άρχισαν ν’ αποκαλύπτουν ένα λαμπρό μέλλον που οδηγούσε στο διάστημα, στην ανακάλυψη νέων κόσμων, στην πρόοδο και την εύρεση απαντήσεων σε καίρια αναπάντητα ερωτήματα.
“Η κατάκτηση του διαστήματος” έμοιαζε πλέον εφικτός στόχος και ο κόσμος θαύμασε, και θαυμάζει ακόμη, τους αστροναύτες που αποτέλεσαν το πλήρωμα του Απόλλων 11 και τους επιστήμονες που σχεδίασαν κι έκαναν πραγματικότητα αυτή την ιστορική αποστολή.
Υπάρχει ακόμη η εντύπωση ότι τα λαμπρά επιτεύγματα εκείνης της αποστολής αλλά και των επόμενων που ακολούθησαν, ήταν καθαρά “αντρική υπόθεση”. Ότι, εκτός από τους αστροναύτες, που ήταν όλοι άντρες, και όλο το ανθρώπινο δυναμικό που εργάστηκε ήταν “γένους αρσενικού”.
Είναι όντως έτσι; Που ήταν οι γυναίκες όταν οι άντρες πήγαιναν στο φεγγάρι;
Σε μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές της αποστολής Apollo 11, το Apollo Guidance Computer, μαζί με το ενσωματωμένο λογισμικό πτήσης, απέτρεψαν τη ματαίωση της προσελήνωσης. Τρία λεπτά πριν η σεληνάκατος φθάσει στην επιφάνεια της Σελήνης, ενεργοποιήθηκαν συναγερμοί και προειδοποιητικά μηνύματα υπερφόρτωσης του συστήματος που θα σηματοδοτούσαν την εγκατάλειψη της αποστολής την τελευταία στιγμή, αν η Margaret Hamilton δεν είχε προνοήσει γι’ αυτό.
Η Margaret Hamilton, μία από τις πολλές αφανείς ηρωϊδες, μαθηματικός και μηχανικός υπολογιστών από την Ιντιάνα, ανέπτυξε το σύστημα καθοδήγησης και πλοήγησης για το διαστημόπλοιο Apollo και τη NASA, με το Massachusetts Institute of Technology (MIT) στη Βοστώνη.

Η Hamilton το 1969, δίπλα στο χειρόγραφο κώδικα που η ίδια και η ομάδα της στο MIT έγραψαν για την αποστολή Apollo.
Η ίδια η Margaret Hamilton έγραψε αργότερα για το συγκεκριμένο περιστατικό:
“Ο υπολογιστής (ή μάλλον το λογισμικό σε αυτόν) ήταν αρκετά έξυπνος ώστε να αναγνωρίσει ότι του ζητούνταν να εκτελέσει περισσότερες εργασίες από ό,τι θα έπρεπε. Στη συνέχεια έστειλε ένα συναγερμό, που για τον αστροναύτη μεταφραζόταν σε: «Είμαι υπερφορτωμένος με περισσότερες εργασίες από ό,τι θα έπρεπε και θα κρατήσω μόνο τις πιο σημαντικές εργασίες», δηλαδή εκείνες που ήταν απαραίτητες για την προσελήνωση…
Στην πραγματικότητα, ο υπολογιστής ήταν προγραμματισμένος να κάνει περισσότερα από την αναγνώριση σφαλμάτων. Ένα πλήρες σύνολο προγραμμάτων αποκατάστασης είχε ενσωματωθεί στο λογισμικό για να εξαλείψει εργασίες χαμηλότερης προτεραιότητας και ν’ αποκαταστήσει τις πιο σημαντικές… Εάν ο υπολογιστής δεν είχε αναγνωρίσει αυτό το πρόβλημα και δεν είχε λάβει μέτρα αποκατάστασης, αμφιβάλλω αν η αποστολή Apollo 11 θα κατέληγε σε επιτυχημένη προσελήνωση”.

Η Hamilton ως επικεφαλής σχεδιάσης του λογισμικού πτήσης της αποστολής Apollo 11
Εκείνη την εποχή, που η επιστήμη των υπολογιστών ήταν ακόμη στην αρχή, η Hamilton ηγήθηκε της ομάδας που πρωτοστάτησε στην καθιέρωση του κλάδου του Software Engineering και μάλιστα είναι εκείνη που εισήγαγε τον όρο.
Το λογισμικό που ανέπτυξε η Hamilton και η ομάδα της για το Apollo 11, χρησιμοποιήθηκε σε όλες τις επόμενες αποστολές Apollo και αργότερα προσαρμόστηκε για το διαστημικό λεωφορείο της NASA και τις αποστολές Skylab.
Η Hamilton, το 2016 (47 ολόκληρα χρόνια μετά την αποστολή) έλαβε το Presidential Medal of Freedom από τον Πρόεδρο Barack Obama. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη τιμητική διάκριση σε πολίτη των ΗΠΑ.

Ο Πρόεδρος Barack Obama απονέμει το Presidential Medal of Freedom στη Margaret H. Hamilton, κατά τη διάρκεια τελετής στο Λευκό Οίκο. Nov. 22, 2016. (Official White House Photo by Lawrence Jackson)
Πηγές:
Wikipedia
These Women Made NASA’s Apollo Moon Missions Possible | Space