Γράφει η Ιωάννα Λαζάρου.
Μια από τις πιο εμβληματικές εικόνες είναι η επόμενη… Η πάνω φωτογραφία του ’99.. από τον πόλεμο του Κοσσόβου. Η 22χρονη μάνα που ταΐζει τη ζωή στο προσφυγικό καραβάνι (REUTERS/Damir Sagolj). Στην κάτω φωτογραφία.. 20 χρόνια μετά.. η Sherife Luta.. μαζί με την κόρη της.
Αφιερώνεται σε κάθε μάνα.. σε κάθε κόρη.. σε κάθε ζωή της βασανισμένης ανθρωπότητας. Η Sherife Luta ήταν μια γυναίκα που άφησε το σπίτι της.. πήρε μαζί το μωρό και τον πατέρα της.. και αναγκάστηκε να το κάνει για να γλιτώσει από τους βομβαρδισμούς στο χωριό Ivaje στο Kaçanik του Κοσσυφοπεδίου. Είναι ο πόλεμο που προκαλεί τη φρίκη και τη δυστυχία..
Ο σύζυγός της εντάχθηκε στον στρατό.. μαζί με άλλους νέους άνδρες. Εκείνη περπάτησε σχεδόν έναν ολόκληρο μήνα με τα πόδια.. μαζί με χιλιάδες άλλους κατοίκους που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τον πόλεμο. Μιλώντας για πρώτη φορά σε αλβανική τηλεόραση.. εξομολογήθηκε τις δυσκολίες εκείνου του ταξιδιού και την έκπληξη όταν είδε τη φωτογραφία.
«Αφού περπατήσαμε για 24 ώρες χωρίς διακοπή.. η κόρη μου πάγωσε και σταμάτησε να κλαίει. Έκανε παγωνιά. Νόμιζα ότι ήταν νεκρή. Την πήρε η κουνιάδα μου και την έβαλε στον φούρνο ενός σπιτιού στη Bllace. Μετά από δέκα λεπτά άρχισε να κλαίει και οι άλλοι πρόσφυγες άρχισαν να χειροκροτούν. Εκεί άρχισα να κλαίω. Είχα πολλά συναισθήματα»..
Λέει επίσης πως.. κατά τη διάρκεια του προσφυγικού ταξιδιού.. πολλοί άνθρωποι έχασαν τις αισθήσεις τους.. Έμειναν μέρες χωρίς φαγητό.. ενώ υπήρχαν ακόμη και γυναίκες που γεννήθηκαν στα βουνά.
Είκοσι χρόνια μετά.. αγκαλιά με την κόρη της τη Μπέσα.. βλέπουν συγκινημένες αυτή τη φωτογραφία. Η προσφορά της ζωής.. η θυσία της μάνας.. και η τέχνη που πάντα – δυστυχώς βέβαια – αποθεώνεται όταν αποτυπώνει την ανθρώπινη δυστυχία. Ο πόλεμος εξάλλου.. διαχρονικά τροφοδοτεί την τέχνη.. «Θα θέλαμε να γνωρίσουμε τον φωτογράφο και να τον ευχαριστήσουμε. Είμαι χαρούμενη που απαθανάτισε αυτή τη φωτογραφία που συγκλόνισε τον κόσμο».. είπε η Μπέσα.
Εκτός από τη φωτογραφία.. οι δυο γυναίκες κρατούν ακόμα την κουβέρτα που τύλιξε τη μικρή Μπέσα εκείνη την ημέρα!
Φωτογραφίες: Δημόσιες από facebook
Πηγές: Ιστοσελίδες Κοσσόβου και Αλβανίας, Facebook