Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Για πείτε, κέρδισε κάποιος αναγνώστης μας το περιπόθητο φλουρί της βασιλόπιτας;
Εγώ, από τότε που απέκτησα παιδί, δεν το ξανακέρδισα. Φαντάζομαι αντιλαμβάνεστε το λόγο… Κάθε χρόνο, με απόλυτα διαφανείς και αξιοκρατικές διαδικασίες, το φλουρί τυχαίνει στον μικρό, που πλέον δεν είναι και τόσο μικρός…
Φέτος, ένας λόγος παραπάνω να μην του ξεφύγει:
Διαβάσαμε πρόσφατα το παραμύθι του Τριβιζά “Το περιπόθητο φλουρί της βασιλόπιτας”, στο οποίο ο ήρωας, Χαράλαμπος Χλαπατσούλης, βάζει σε εφαρμογή ένα ιδιοφυές και παράτολμο σχέδιο προκειμένου να τύχει στον ίδιο το φλουρί. Από ακτινογραφία στη βασιλόπιτα μέχρι κατά λάθος ταξίδι στη Μογγολία, ο κος Χλαπατσούλης ζει απίθανες περιπέτειες κυνηγώντας το στόχο του! Δεν θ’ αποκαλύψω το τέλος φυσικά!
Επηρεασμένος λοιπόν, όταν η βασιλόπιτα πήρε τη θέση της επάνω στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, ο μικρός ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις. Πόσα κομμάτια θα κόψουμε, τι μέγεθος, με ποια σειρά, αν μπορεί να επιλέξει, που είναι η γιαγιά (που έφερε τη βασιλόπιτα) να μας δώσει καμιά πληροφορία, αν έχουμε και δεύτερη βασιλόπιτα back up σε περίπτωση που αυτή δεν έχει φλουρί…
Κάπως έτσι αρχίσαμε να ψάχνουμε την “ιστορία της Βασιλόπιτας” και τους σχετικούς συμβολισμούς στη λαογραφική μας παράδοση. Διαβάσαμε αρκετά άρθρα στο διαδίκτυο και είχαν σημαντικές διαφορές. Χωρίς να ξέρω ποια ιστορία από όλες είναι ακριβής ή έστω πιο κοντά στην αλήθεια, θα μοιραστώ μαζί σας αυτή που μας κράτησε το ενδιαφέρον και τη διαβάσαμε σαν παραμύθι:
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ
Πριν από 1.500 χρόνια περίπου, στην πόλη Καισαρεία της Καππαδοκίας, στη Μικρά Ασία, ο Μέγας Βασίλειος ήταν Δεσπότης και ζούσε αρμονικά με τους συνανθρώπους του, με αγάπη, κατανόηση και αλληλοβοήθεια.
Κάποια μέρα όμως, ένας άπληστος στρατηγός – τύραννος της περιοχής, ζήτησε να του δοθούν όλοι οι θησαυροί της πόλης, αλλιώς θα την πολιορκούσε για να την κατακτήσει και να την λεηλατήσει.
Ο Μέγας Βασίλειος προσευχήθηκε όλη τη νύχτα να σώσει ο Θεός την πόλη.
Ξημέρωσε η νέα μέρα και ο στρατηγός αποφασισμένος περικύκλωσε την Καισαρεία. Ζήτησε να δει το Δεσπότη, ο οποίος βρισκόταν στο ναό και προσευχόταν. Με θράσος και θυμό, ο αδίστακτος στρατηγός απαίτησε το χρυσάφι της πόλης καθώς και ότι άλλο πολύτιμο υπήρχε στην πόλη.
Ο Μέγας Βασίλειος απάντησε ότι οι άνθρωποι της πόλης του δεν είχαν τίποτε άλλο πέρα από πείνα και φτώχεια, λόγια που εξόργισαν τον άρπαγα στρατηγό, ο οποίος στράφηκε εναντίον του Δεσπότη απειλώντας τον με εξορία και θάνατο.
Οι χριστιανοί της Καισαρείας αγαπούσαν πολύ το Δεσπότη τους και θέλησαν να τον βοηθήσουν. Μάζεψαν από τα σπίτια τους τα χρυσαφικά και τα προσέφεραν για να σωθούν. Τη στιγμή όμως που ο στρατηγός πήγε ν’ ανοίξει το σεντούκι με τους θησαυρούς, έγινε ένα θαύμα! Μέσα από μία λάμψη, ένας λαμπρός καβαλάρης και ο στρατός του αφάνισαν το στρατηγό και τους δικούς του. Ο καβαλάρης ήταν ο Άγιος Μερκούριος και στρατιώτες του οι άγγελοι. Έτσι, σώθηκε η πόλη της Καισαρείας.
Τότε όμως, ο Μέγας Βασίλειος, βρέθηκε σε δύσκολη θέση καθώς θα έπρεπε να μοιράσει τα χρυσαφικά στους κατοίκους της πόλης με δίκαιο τρόπο. Προσευχήθηκε λοιπόν και ο Θεός τον φώτισε τι να κάνει. Κάλεσε τους διακόνους και τους βοηθούς του και τους είπε να ζυμώσουν ψωμάκια, όπου μέσα στο καθένα θα έβαζαν και λίγα χρυσαφικά.
Όταν αυτά ετοιμάστηκαν, τα μοίρασε σαν ευλογία στους κατοίκους της πόλης της Καισαρείας. Στην αρχή όλοι παραξενεύτηκαν, μα η έκπληξή τους ήταν ακόμη μεγαλύτερη όταν κάθε οικογένεια έκοβε το ψωμάκι αυτό κι έβρισκε μέσα τα χρυσαφικά της. Ήταν λοιπόν ένα ξεχωριστό ψωμάκι, η βασιλόπιτα. Έφερνε στους ανθρώπους χαρά κι ευλογία μαζί.
Από τότε φτιάχνουμε κι εμείς τη βασιλόπιτα με το φλουρί μέσα, την πρώτη μέρα του χρόνου, τη μέρα του Αγίου Βασιλείου. Η βασιλόπιτα, αγιοβασιλιάτικο έθιμο πολλών αιώνων, μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, για να μας θυμίζει την αγάπη και την καλοσύνη αυτού του Αγίου ανθρώπου.
Το νόμισμα έχει τον καθορισμένο συμβολισμό του για τους ορθοδόξους. Το ασημένιο ή χρυσό χρώμα του θεωρείται ότι είναι κατά της βασκανίας, το ψωμί είναι η γονική δύναμη για τα κτήματα του σπιτιού και ο σταυρός αντιπροσωπεύει την θεϊκή προστασία.
Χρόνια πολλά και καλή χρονιά σε όλους, να είστε τυχεροί κι ευλογημένοι!