Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο, σε μια παραλία, γινόταν ένα “gender reveal party”. Για όσες και όσους δεν έχουν επαφή με την αμερικανική κουλτούρα, πρόκειται για ένα πάρτι αποκάλυψης του (βιολογικού) φύλου του παιδιού που κυοφορεί μια μέλλουσα μανούλα. Οι γονείς λοιπόν προσκαλούν φίλους και συγγενείς και μέσω κάποιου φαντεζί εφέ, αποκαλύπτεται το φύλο.
Πώς; Είτε σκάζοντας κάποιο μπαλόνι και από μέσα να πετάγεται ροζ ή μπλε κομφετί, είτε κόβοντας μια τούρτα που μέσα έχει ροζ ή μπλε γέμιση, είτε ανάβοντας ένα καπνογόνο με το χρώμα που αντιστοιχεί στο φύλο του εμβρύου!
Κι άλλοι τρόποι υπάρχουν βέβαια, ανάλογα τη διάθεση, το budget και την ευρηματικότητα του καθενός, απλώς ανέφερα τους πιο συνηθισμένους.
Εν τω μεταξύ, λεπτομέρεια που έμαθα ρωτώντας εκείνη την ημέρα, οι γονείς δεν γνωρίζουν το φύλο μέχρι την αποκάλυψή του. Το γνωρίζει ο ζαχαροπλάστης, ο μπαλονάς, ή οποιοσδήποτε άλλος έχει αναλάβει να ετοιμάσει το reveal!!!
Με αφορμή λοιπόν αυτό το νέο «έθιμο» που έχουμε αντιγράψει από τους αμερικανούς (μαζί με το baby shower) και καθώς είχα και μια συζήτηση με ένα νέο παιδί σχετικά με «το Νέμο» που κέρδισε τη Eurovision και κάποια στερεότυπα, ας συζητήσουμε λίγο αυτήν την ωραία αντιστοίχιση χρωμάτων – φύλων που έχουμε αποφασίσει εμείς οι άνθρωποι, πως προέκυψε και αν ήταν ανέκαθεν έτσι…
Αν πάμε σε οποιοδήποτε κατάστημα παιχνιδιών ή παιδικών ρούχων, αμέσως καταλαβαίνουμε αν βρισκόμαστε στο τμήμα αγοριών ή κοριτσιών, από τα χρώματα και από τα είδη, βέβαια.
Ταξιδεύοντας πίσω στο χρόνο, όχι πολύ παλιά, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, θα διαπιστώναμε ότι η κατάσταση ήταν ακριβώς ανάποδα! Το ροζ ήταν το χρώμα των αγοριών και το γαλάζιο των κοριτσιών!
Το ροζ, ως απόχρωση του κόκκινου, θεωρούνταν ένα χρώμα που συμβολίζει δύναμη και διεκδίκηση, ήταν το «ισχυρό» χρώμα. Από την άλλη πλευρά, το μπλε θεωρούνταν το χρώμα που κολάκευε και έδειχνε τη νεανική ομορφιά.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όμως, οι έμποροι και οι εταιρίες ενδυμάτων, άρχισαν να προωθούν μια νέα διάκριση με βάση το χρώμα, στα ρούχα για αγόρια και για κορίτσια. Μέχρι τότε, δεν είχε συνδυαστεί κάποιο χρώμα ρούχων με το φύλο και τα παιδάκια φορούσαν συνήθως λευκά. Το γεγονός αυτό επέτρεπε στους γονείς να δίνουν τα ρούχα σε συγγενείς και φίλους με μικρότερα παιδιά, όταν τα δικά τους μεγάλωναν, ανεξαρτήτως φύλου. Έτσι, τα ρουχαλάκια των παιδιών φοριούνταν ξανά και ξανά, από πολλά παιδάκια, μέχρι να καταλήξουν διαλυμένα!
Μια τεχνική marketing λοιπόν, κάποιο επιχειρηματικό μυαλό, σκέφτηκε ότι αν υπήρχε διακριτό χρώμα για κάθε φύλο, οι παραγωγοί και οι έμποροι ενδυμάτων θα μπορούσαν να αυξήσουν τα κέρδη τους. Αν στο μυαλό των ανθρώπων, δηλαδή, ριζωνόταν για τα καλά η πεποίθηση ότι το ροζ το φοράνε τα κορίτσια και το μπλε τα αγόρια και ότι αν ένα αγόρι φορέσει ροζ κινδυνεύει να «κατηγορηθεί» ότι είναι κορίτσι, τότε θα επωφελούνταν οι κατασκευαστές από τις μεγαλύτερες πωλήσεις! Οι γονείς θα απέφευγαν να δωρίσουν μπλε σε κορίτσια και ροζ σε αγόρια.
Αντίστοιχες τεχνικές Marketing και εργαλεία επίδρασης στην ψυχολογία του καταναλωτή, μας έχουν κάνει να διακρίνουμε αντικείμενα, βιβλία, παιχνίδια, έπιπλα, αξεσουάρ, εκτός από ρούχα, σε αμιγώς κοριτσίστικα και αγορίστικα.
Όλα αυτά πρέπει να μας προβληματίσουν και να μας κάνουν να σκεπτόμαστε παραπάνω και πιο «πονηρά» όταν είμαστε καταναλωτές.
Φυσικά αυτή η ιστορία έχει προεκτάσεις σε στερεότυπα σε συμπεριφορές που πλέον είναι εδραιωμένες. Μόνη ελπίδα, οι νέες γενιές να μεγαλώνουν όλο και περισσότερο απαλλαγμένες από αυτά ή έστω υποψιασμένες.
Πηγή:
Pink for boys and blue for girls: the colorful history of things designed for kids – USC Today