Έχεις αναρωτηθεί ποτέ , ότι, ο τρόπος που σκέφτεσαι ,που λειτουργείς ,δεν αφορά μόνο εσένα; Καμιά φορά νομίζουμε , πως , είμαστε οι μοναδικοί που μας συμβαίνει κάτι , αλλά τελικά, βλέπουμε ότι έχουμε πολλά κοινά με τους άλλους. Σίγουρα κάθε προσωπικότητα διαφέρει, αλλά οι συμπεριφορές μας ,βασίζονται στα ίδια συστήματα , στους ίδιους μηχανισμούς. Αυτοί λοιπόν οι μηχανισμοί ,είναι ασυνείδητοι τρόποι , που τους χρησιμοποιούμε , ώστε να αποφύγουμε τον κίνδυνο του Εγώ μας και να μειώσουμε το άγχος .
Είναι η ‘’πραγματικότητα’’ της ανθρώπινης καθημερινότητας , μέσα από τα μάτια της ψυχολογίας. Για να μην πάθει ’’ κράμπα ‘’ όμως ο εγκέφαλός μας παραπάνω , μετά από αυτή την εισαγωγή , καλύτερα να τα δούμε αναλυτικά. Ας ρίξουμε μια ματιά σε βασικούς τέτοιους μηχανισμούς , με απλά παραδείγματα.
1.Άρνηση : Όταν δε δέχεσαι αυτό που έχει συμβεί , καθώς είναι πολύ επίπονο για σένα. Κάνεις σαν να μην ακούς. Συνήθως αυτός ο μηχανισμός , είναι και ένα από τα στάδια του χωρισμού ,όπου αρχικά , δε μπορείς να αποδεχτείς, πως αυτό που είχες με τον άνθρωπό σου , έφτασε στο τέλος.
2.Απώθηση : Η διαδικασία με την οποία ‘’διώχνεις ‘’ μακριά από τη σκέψη σου , κάτι που σε αγχώνει ή σου προκαλεί γενικά αρνητικά συναισθήματα. Π.χ. δε θέλω να σκεφτώ αυτή τη στιγμή ,πόση ύλη έχω να βγάλω για το μάθημα που δίνω σύντομα .Αν το κάνω , θα πανικοβληθώ. Τη στιγμή που όμως διαβάζω , έρχεται και το σοκ , γιατί εξαρχής είχα απωθήσει τη σκέψη του τι θα συμβεί.
3.Προβολή: Αποδίδεις ιδιότητες δικές σου στους άλλους ( είμαι αγχωμένος και όταν συναντάω το φίλο μου , του λέω ‘’ σαν να σε βλέπω αγχωμένο σήμερα’’. Ενώ ο μόνος αγχωμένος , είμαι εγώ .Ή όταν μας αρέσει κάποιο άτομο πολύ και θεωρούμε ότι και σε εκείνο αρέσουμε.)
4.Σχάση : Eδώ αυτό που θα ταίριαζε , είναι το λεγόμενο ‘’σε μισώ- σ’αγαπώ ’’.Δηλαδή , θεωρούμε κάτι , ταυτόχρονα και αρνητικό και θετικό .Π.χ. μου σπας τα νεύρα , τσακωνόμαστε ,αλλά δε μπορώ και χωρίς εσένα.
5.Μόνωση : Μιλάω για κάτι και δε φανερώνω το συναίσθημά μου.( περιγράφω κάτι δυσάρεστο που μου συνέβη , κρύβοντας αυτό που νιώθω. Με απέλυσαν από τη δουλειά , το συζητώ με φίλους , χωρίς να δείξω τη στεναχώρια μου.)
6.Αντισταθμιστική συμπτωματολογία : Εδώ το πιο απλό παράδειγμα : με βλέπεις να έχω νεύρα ? καθόλουυ (κι έχεις όντως νεύρα ). Ούτε που καίγομαι για σένα ( κι όμως καίγεσαι).
7.Παλινδρόμηση : Πόσες φορές θα ένιωσες στεναχωρημένος και το μόνο που σε ανακούφιζε , ήταν να είσαι όλη μέρα στο κρεβάτι ή να τρως το αγαπημένο σου παγωτό?!
8.Μετουσίωση : Όταν τις βαθύτερες επιθυμίες μου κι ανάγκες μου , τις μεταφέρω αλλού. Λόγου χάρη , πληγώθηκα και μέσα από τον πόνο, είχα έμπνευση να γράψω ένα βιβλίο. Ή νιώθω θυμωμένος κι εκτονώνω το θυμό μου στην άθληση.
9.Μετάθεση : Μεταθέτω το πρόβλημά μου αλλού ( με νευρίασε ο σύντροφός μου και ξεσπάω στη φίλη μου.)
10.Εκλογίκευση : Όταν δίνεις μια λογική για σένα εξήγηση στα πράγματα, αλλά κρύβονται άλλα από πίσω (π.χ με τη συνάδελφό μου δε ταιριάζουμε , γιατί δεν έχουμε τα ίδια γούστα. Στην πραγματικότητα , νιώθεις εχθρότητα , απλώς δε μπορείς να το αναγνωρίσεις.)
Αυτοί λοιπόν οι μηχανισμοί , είναι σαν ένα μέσο προστασίας για μας και φυσικά μια φυσιολογική διαδικασία για όλους. Μήπως σε έναν από τους 10 είδες τον εαυτό σου;;