Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Πολλή συζήτηση γίνεται τελευταία σχετικά με το θέμα της ορθογραφίας ή καλύτερα της ανορθογραφίας που παρατηρείται στους εφήβους, τους φοιτητές, ακόμη και τους νέους καθηγητές.
Με αφορμή άρθρα που κυκλοφόρησαν και σχολιάσθηκαν, πολλές απόψεις ακούσθηκαν, άλλες πιο χαλαρές κι άλλες πιο αυστηρές. Εγώ θα έλεγα ότι κλίνω προς την αυστηρή άποψη.
Έχοντας μικρό παιδί στο δημοτικό και γνωρίζοντας ότι σε αυτό το στάδιο της μαθησιακής του πορείας έχει την ευκαιρία να μάθει ορθογραφία, επιμένω λίγο παραπάνω. Παρά την κούραση, την έλλειψη χρόνου και όλα όσα μας τρέχουν καθημερινά, δεν κλείνουμε ποτέ τη μελέτη της ημέρας χωρίς να εξετάσουμε την ορθογραφία.
Τα παιδιά σήμερα είναι δύσκολο να πειστούν ότι η ορθογραφία δεν μόνο η ορθή αποτύπωση λέξεων επάνω στο χαρτί, έντυπο ή ψηφιακό. Προσπαθούν να απλοποιήσουν τις καταστάσεις και μάλιστα γελούν με εμάς τους μεγαλύτερους που “κολλάμε” σε ένα “ι” ή “η”, τη στιγμή που το μέλλον μας περιπαίζει, δείχνοντας greeklish, ακαταλαβίστικες συντομογραφίες, απουσία τονισμού και σημείων στίξεως. Και όταν τους πεις ότι έτσι χάνεται το νόημα των λέξεων, ότι οδηγούμαστε σε παρερμηνείες και λανθασμένη διατύπωση και ότι η επικοινωνία δυσχεραίνεται, σου απαντάνε: “ας είναι καλά ο κορέκτορας” ή, για το πούμε ελληνικά, ο αυτόματος διορθωτής κειμένου.
Πράγματι, ας είναι καλά η αυτόματη διόρθωση κειμένου, τα online λεξικά, οι αυτόματοι μεταφραστές και όλα αυτά τα εργαλεία που μας βοηθούν να γράφουμε σωστά. Ωστόσο, θεωρώ ότι για καλή μας τύχη, εμείς οι μεγάλοι, τα αποκτήσαμε όταν ήδη είχαμε αναπτύξει επαρκώς δεξιότητες στον γραπτό λόγο. Κι έτσι, κάτι που έχουμε ήδη κατακτήσει, μπορούμε να το διατηρήσουμε και να το εξελίξουμε περισσότερο.
Όταν όμως “γεννιέσαι” με αυτά τα εργαλεία, για ποιο λόγο να προσπαθήσεις να μάθεις, στην προκειμένη περίπτωση, ορθογραφία; Με τι κίνητρο;
Ίσως αν μαζεύαμε τα οφέλη της, πέρα από τα προφανή; Γιατί η γνώση της ορθογραφίας βελτιώνει την κατανόηση κειμένου, τη λογική σκέψη και τη μνήμη. Εμπλουτίζει το λεξιλόγιο, διεγείρει τη δημιουργικότητα κι ενθαρρύνει το διάβασμα…
Όπως σκεφτόμουν το σημερινό θέμα αγαπητοί φίλοι, αναπόφευκτα το σύγκρινα με τη χρήση του GPS. Μπορεί να γελάτε, αλλά θα σας εξηγήσω!
Πριν 12 χρόνια πήγα διακοπές στα νησιά Μαγιόρκα και Ίμπιζα. Ήμουν μόνη με την αδερφή μου. Νοικιάσαμε αυτοκίνητο και στα δύο νησιά και τα γυρίσαμε απ’ άκρη σ’ άκρη. Χωρίς GPS, χωρίς data, παρά μόνο με έναν έντυπο χάρτη και τους παραδοσιακούς τρόπους: ρωτώντας και κάνοντας λάθος! Το αξιοσημείωτο της υπόθεσης ήταν ότι δεν φοβήθηκα στιγμή ότι θα χαθώ, ότι δεν θα ξέρω που να πάω.
Αν σήμερα μου πει κάποιος να το ξανακάνω, με τον ίδιο τρόπο, δεν μπορώ και δεν θέλω. Όπως δεν μπορώ να κυκλοφορήσω στην Αθήνα χωρίς το ενσωματωμένο πλέον GPS στο αυτοκίνητο. Αν τύχει και κοπεί η σύνδεση, θα χαθώ, και μπορεί μάλιστα να χαθώ πηγαίνοντας κάπου που έχω ξαναπάει δεκάδες φορές. Και αυτό συμβαίνει επειδή δεν πήγα ποτέ χωρίς τη βοήθεια του GPS, δεν έμαθα ποτέ το δρόμο, δεν προσανατολίστηκα ποτέ!
Κάπως έτσι λοιπόν σύγκρινα το GPS με την ορθογραφία… Και φυσικά την πλήρωσε ο μικρός, που είχε την τύχη – ατυχία να του περιγράψω το συλλογισμό μου, μαζί με ένα προκαταβολικό κήρυγμα ότι η ορθογραφία μαθαίνεται κάνοντας λάθος! Τότε, αναγκάζεσαι να γράψεις πολλές φορές τη λέξη για να την αποτυπώσεις “φωτογραφικά”.
Γι’ αυτό χωρίς πολλά – πολλά και για να τον αφήσω να πάει να παίξει, έκανε την αντιγραφή του, την ανάγνωσή του και την ορθογραφία του! Όπως κι εμείς, εκείνα τα όμορφα χρόνια που φοιτούσαμε στο δημοτικό σχολείο!