Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Έφτασε επιτέλους η στιγμή που οι μάσκες, αργά και σταθερά, ανακτούν την κλασική και μακροχρόνια σημασία τους. Αυτή που για αιώνες κυριαρχούσε, με μικρές διαφοροποιήσεις, ταξιδεύοντας σε διαφορετικούς πολιτισμούς και κουλτούρες. Αυτή που βίαια ανατράπηκε τον Μάρτιο του 2020, οπότε και η πανδημία covid μας ανάγκασε να σκεφτόμαστε την “ιατρική-χειρουργική” πρώτα, στο άκουσμα της λέξης “μάσκα”.
Οι μάσκες μεταμφιέσεων λοιπόν, που φοριούνται ως μέρος μιας φορεσιάς, για πολιτιστικούς ή παραδοσιακούς λόγους, για να προκαλέσουν το γέλιο ή τον τρόμο, κατά τη διάρκεια του καρναβαλιού. Με μια μάσκα μπορεί κάποιος να εκφράσει τη διάθεσή του, να πει μια ιστορία ή να κρύψει την ταυτότητά του…
Τα υλικά και οι συνδυασμοί τους αμέτρητοι, τα χρώματα και τα διακοσμητικά στοιχεία το ίδιο, προσδίδουν στις μάσκες μοναδική προσωπικότητα, ιστορική ή συμβολική σημασία, αντιπροσωπεύοντας διαφορετικούς χαρακτήρες και αρχέτυπα. Περίτεχνες ή απλές, από γύψο, ύφασμα, χαρτί, δέρμα, πλαστικό, με φτερά, χάντρες, παγιέτες, κουδουνάκια και ό, τι μπορεί κανείς να φανταστεί.
Τη φοράς και σου μεταδίδει τη δύναμη και την ενέργεια εκείνου του όντος που αντιπροσωπεύει η μάσκα. Μπορείς να γίνεις τα πάντα πίσω από τη μάσκα… Δαίμονας, ληστής, βασιλιάς, αρχαίος Θεός, κάθε τι άπιαστο, κάθε τι απαγορευμένο. Αλλάζεις κοινωνικές τάξεις, αλληλεπιδράς και συναναστρέφεσαι με μια γοητευτική ελευθερία.
Μια μάσκα μας επιτρέπει να εξερευνήσουμε διαφορετικές πτυχές του εαυτού μας, να εκφραστούμε με νέους τρόπους, να δημιουργήσουμε μία αίσθηση μυστηρίου ή περιπέτειας και ν’ αναζητήσουμε τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και ψευδαίσθησης…
Μόνο τις Απόκριες φοράμε μάσκες αγαπητοί φίλοι;
Στην κυριολεξία ναι… Κατά τ’ άλλα, έχουμε μάσκες μαζί μας καθημερινά, τις αλλάζουμε κατά περίπτωση και σχεδόν ποτέ δεν τις αποχωριζόμαστε… Αναλόγως ποιοι θέλουμε να φαινόμαστε, τι θέλουμε να επιτύχουμε ή να κερδίσουμε, ποιον θέλουμε να ξεγελάσουμε ή να κατακτήσουμε. Και όλα αυτά κινδυνεύοντας να χάσουμε τον πραγματικό μας εαυτό πίσω από τις μάσκες**.
Φοράμε τις μάσκες μας και αλλάζουμε ρόλους. Κι έτσι νομίζουμε καμιά φορά ότι κρύβουμε καλά, πίσω από τα διάφορα προσωπεία, τις ειλικρινείς εκφράσεις μας, τα συναισθήματα, τις επιθυμίες, τις αλήθειες μας. Μπορεί όντως να κρύβουμε τους μορφασμούς μας λοιπόν, όμως προσοχή φίλοι μου γιατί και το σώμα μιλάει και η αλήθεια των ματιών μπορεί να μας προδώσει…
**Η έμπνευση σήμερα προέρχεται από την Κομμέντια ντελ Άρτε και συγκεκριμένα την ακόλουθη βασική της “ιδιορρυθμία”:
Ένας θίασος απαρτιζόταν από ηθοποιούς που έπαιζαν ασταμάτητα τον ίδιο ρόλο, σε τέτοιο βαθμό που η μεταμφίεση του κάθε ηθοποιού γινόταν στοιχείο όλης του της ζωής και αφομοιωνόταν απόλυτα απ’ αυτόν. Συχνά χανόταν η προσωπικότητα του ηθοποιού και ταυτιζόταν σε τέτοιο βαθμό με το ρόλο του ώστε να διαμορφώνει τελικά μια νέα προσωπικότητα…