Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Η Οικονομολόγος καθηγήτρια του Χάρβαρντ, Claudia Goldin, τιμήθηκε με το Νόμπελ Οικονομικών για το 2023, για την έρευνά της σχετικά με τη θέση των γυναικών στην εργασία.
Είναι η τρίτη γυναίκα στην ιστορία που κερδίζει το βραβείο μετά την Elinor Ostrom το 2009 και την Esther Duflo το 2019. Η επιτροπή των Νόμπελ ανακοίνωσε ότι η έρευνα της Goldin “εμβάθυνε την κατανόησή μας για την κατάσταση των γυναικών στην αγορά εργασίας”.
Η Goldin ανέλυσε εργασιακά δεδομένα των ΗΠΑ, 200 ετών, και η έρευνά της κατέρριψε ορισμένους μύθους σχετικά με το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων και τη συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό.
Στις ΗΠΑ, οι γυναίκες κερδίζουν σήμερα περίπου 82 σεντς για κάθε 1 δολάριο που κερδίζει ένας άνδρας… Ιστορικά, η Goldin διαπίστωσε ότι διαφορές στην εκπαίδευση και τις επαγγελματικές επιλογές θα μπορούσαν να εξηγήσουν αυτό το χάσμα μεταξύ των φύλων. Όσον αφορά στις τρέχουσες διαφορές στις αποδοχές μεταξύ ανδρών και γυναικών, αυτές παρατηρούνται και το ίδιο επάγγελμα. Δηλαδή, όταν γυναίκες και άνδρες κάνουν την ίδια εργασία, οι άνδρες αμείβονται περισσότερο. Επομένως σήμερα, η εκπαίδευση και η επαγγελματικές επιλογές δεν μπορούν να ευθύνονται εξ’ ολοκλήρου.
Αντιθέτως, η έρευνά της δείχνει ότι το χάσμα αυτό μπορεί να οφείλεται, τουλάχιστον εν μέρει, στη μητρότητα. Σε μια μελέτη ανάμεσα σε φοιτητές MBA, η Goldin και οι συνεργάτες της διαπίστωσαν ότι οι άνδρες υπερβαίνουν πολύ τις γυναίκες, σε θέσεις και μισθούς, για μια δεκαετία μετά την αποφοίτησή τους από τις οικονομικές σχολές. Οι διαφορές αυτές στο εισόδημα συνδέονταν κυρίως με την προσωρινή διακοπή σταδιοδρομίας των γυναικών και μείωση των ωρών εργασίας που συνδέεται με τη γέννηση ενός παιδιού.
Ωστόσο, ακόμη και όταν οι μητέρες που για ένα διάστημα αναγκάστηκαν να μειώσουν τις ώρες εργασίας τους, επανέρχονται σε εργασία πλήρους απασχόλησης, δυσκολεύονται να φτάσουν τους άνδρες. Η Goldin εξηγεί αυτό το φαινόμενο πιο παραστατικά, σε μια ερευνητική εργασία της, συγκρίνοντας τη ζωή ενός γονέα με μια πεζοπορία:
“Η γονεϊκότητα είναι μέρος μιας απότομης ανάβασης κατά την οποία οι μητέρες επιβραδύνουν, μειώνουν τις ώρες εργασίας τους και περιστασιακά εγκαταλείπουν την εργασία τους για κάποιο χρονικό διάστημα ή επιλέγουν ημι-απασχόληση και λιγότερο απαιτητικές θέσεις εργασίας και επιχειρήσεις. Ωστόσο, φθάνει η στιγμή που οι απαιτήσεις φροντίδας των παιδιών μειώνονται σημαντικά και οι γυναίκες μπορούν να αυξήσουν τις ώρες αμειβόμενης εργασίας και να αναλάβουν μεγαλύτερες προκλήσεις σταδιοδρομίας. Μπορούμε να σκεφτούμε εκείνη τη στιγμή μεταφορικά, όπως όταν οι μητέρες φτάνουν σε μια κορυφή και μετά τρέχουν προς την άλλη πλευρά του βουνού. Όμως, παρόλο που αυξάνουν τις ώρες εργασίας τους, δεν φτάνουν ποτέ στην πλούσια κοιλάδα της ισότητας των φύλων.“
Η έρευνα της Goldin υποδηλώνει επίσης ότι προκαταλήψεις σχετικά με τα δύο φύλα, διαδραματίζουν ρόλο στο μισθολογικό χάσμα μεταξύ τους. Για παράδειγμα, μια από τις πιο συναρπαστικές της μελέτες έριξε φως στο πώς μειώθηκαν οι προκαταλήψεις, στις συμφωνικές ορχήστρες, όταν έκαναν τυφλές οντισιόν:
Χρησιμοποιώντας δεδομένα από πραγματικές οντισιόν, διαπίστωσαν ότι η χρήση μιας οθόνης που έκρυβε την ταυτότητα του μουσικού κατά την οντίσιον, είχε ως αποτέλεσμα να προσλαμβάνονται περισσότερες γυναίκες.
Η Goldin είναι περισσότερο γνωστή για την ιστορική της οπτική σχετικά με την πρόοδο των γυναικών:
“Δεν έχει περάσει πολύ καιρός από όταν οι γυναίκες απολύονταν ή υποβιβάζονταν επειδή ήταν παντρεμένες, θα παντρεύονταν, ήταν έγκυες, είχαν παιδιά ή απλώς ήταν σε ηλικία τεκνοποίησης. Δεν πάει πολύς καιρός από όταν μπορούσαν να τους αρνηθούν δάνεια και υποθήκες κι έπρεπε να χρησιμοποιήσουν το όνομα του συζύγου τους στις πιστωτικές κάρτες, είχαν διαφορετική μεταχείριση στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και συνταξιοδότησης, είχαν θέσεις εργασίας που διαφημίζονταν χωριστά από αυτές των ανδρών, είχαν περιορισμούς στις ώρες εργασίας τους και στις θέσεις εργασίας που μπορούσαν να αναλάβουν”, έγραψε σε ένα paper που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο 2023.
Το ταξίδι της Goldin στην Ακαδημαϊκή κοινότητα πιθανότατα της έδωσε μια θέση στην πρώτη σειρά για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στον εργασιακό χώρο. Το 1990, έσπασε το κατεστημένο και έγινε η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε θητεία στο Οικονομικό τμήμα του Χάρβαρντ. Ακόμη και σήμερα, στον Οικονομικό τομέα κυριαρχούν σε μεγάλο βαθμό οι άνδρες. Επί του παρόντος, μόνο 7 από τα 51 μέλη της Σχολής Οικονομικών του Χάρβαρντ είναι γυναίκες.
Το Νόμπελ Οικονομίας 2023 στην Claudia Goldin αντιπροσωπεύει έναν διπλό θρίαμβο για τις γυναίκες. Όχι μόνο αρίστευσε στον ανδροκρατούμενο τομέα των Οικονομικών Επιστημών, αλλά έλαβε και το βραβείο για την πρωτοποριακή της έρευνα σχετικά με την πρόοδο των γυναικών στον εργασιακό χώρο.
Με πληροφορίες από Forbes.com