Πως θα σας φαινόταν αν ζούσατε εκεί κάπου κοντά στη μακρινή έρημο της Αφρικής και πιο συγκεκριμένα στη Σομαλία, χωρίς να έχετε το δικαίωμα επιλογής για το γάμο σας, τη σεξουαλική ταυτότητά σας, ενώ θα ήσασταν αναγκασμένες από κοριτσάκια ακόμα να ακρωτηρίαζαν τα γεννητικά σας όργανα και να σας πάντρευαν με ηλικιωμένους άντρες;
Αυτό ακριβώς έγινε και στο βιβλίο που διάβασα πρόσφατα. Η Γουόρις Ντίρι, κόρη μιας παραδοσιακής σομαλικής οικογένειας νομάδων, που πίστευαν σε αρχαϊκά έθιμα όπως ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων και ο γάμος ανάμεσα σε κοριτσάκια προεφηβικής ηλικίας και σε ηλικιωμένους άντρες, το έσκασε από την καταπιεστική ζωή της στην αφρικανική έρημο, όταν ήταν μόλις δεκατριών χρονών, αγράμματη και πάμπτωχη, χωρίς τίποτα δικό της εκτός από ένα κουρελιασμένο σάλι.
Η νεαρή Γουόρις αντιμετώπισε την εκμετάλλευση, την απόπειρα βιασμού και την ωμή βία, και με επίμονο αγώνα, κατόρθωσε να φτάσει στο μακρινό Λονδίνο, όπου δούλεψε σαν υπηρέτρια στο σπίτι του πρέσβη θείου της. Εκεί, ενώ πάσχιζε να μάθει ανάγνωση και γραφή, η εντυπωσιακή ομορφιά της τράβηξε την προσοχή ενός φωτογράφου, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει σύντομα μια καριέρα στο μόντελινγκ, που την οδήγησε τελικά στη Νέα Υόρκη και στη διεθνή φήμη.
Ύστερα από πολλές δυσκολίες, έγινε μοντέλο και ακτιβίστρια των δικαιωμάτων της γυναίκας, διετέλεσε πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της Ουνέσκο και αγωνίστηκε για την κατάργηση της κλειτοριδεκτομής που εφαρμόζεται ακόμη σε χώρες της Αφρικής και σε άλλες χώρης του πλανήτη όπου η επέμβαση αποτελεί μέρος της τοπικής παράδοσης.
Κοιτώντας μάλιστα στο διαδίκτυο, αφού δεν ήμουν γνώστρια του συγκεκριμένου «έθιμου» με λύπη διαπίστωσα ότι όσα περιγράφονται στο βιβλίο δεν απέχουν και πολύ από την πραγματικότητα. Η μέθοδος της κλειτοριδεκτομής ποικίλει ανάλογα με τη χώρα και τις τοπικές παραδόσεις: Είτε κόβεται μια άκρη ή ολόκληρη η κλειτορίδα είτε αφαιρούνται και τα εσωτερικά χείλη του αιδοίου (είναι ο πιο διαδεδομένος τρόπος) είτε αφαιρούνται τα πάντα. Ακολουθεί συρραφή του κόλπου και σωρεία προβλημάτων υγείας όπως προβλήματα ούρησης, κύστες και λοιμώξεις, σοβαρές αιμορραγίες, στειρότητα, επιπλοκές κατά τον τοκετό. Πολλά κορίτσια πεθαίνουν από το σοκ ή από ακατάσχετη αιμορραγία ή από μολύνσεις. Ο σκοπός του ακρωτηριασμού είναι να αυξηθεί η απόλαυση για τον άνδρα και να μηδενιστεί για τη γυναίκα.
Μπορείτε να φανταστείτε τι σημαίνει αυτό για μία γυναίκα; Για ένα κοριτσάκι; Για μία κοπέλα; Να ζει μία ζωή στη δυστυχία χωρίς να έχει το δικαίωμα επιλογής και ελευθερίας. Να φοβάται να πει αυτά που θέλει, αυτά που νιώθει, γιατί απλά μπορεί να πεθάνει. Και με δεδομένου τις αντιλήψεις που επικρατούν στις χώρες εκείνες να περνάει η ζωή έτσι πλασμένη ιδανικά μέσα σε μία ψεύτικη ευτυχία…
Δε ξέρω αλλά διαβάζοντας το ευχαρίστησα το Θεό που έχω γεννηθεί και έχω μεγαλώσει σε μία χώρα που παρά τη στενομυαλιά που εξακολουθεί να επικρατεί ακόμα και τώρα ωστόσο σου δίνει την επιλογή να αποφασίσεις εσύ για τη ζωή σου! Αρκεί να έχεις τη θέληση, το πείσμα και την επιμονή να το κάνεις και να το πετύχεις..
Έτσι λοιπόν το αυτοβιογραφικό βιβλίο της, Λουλούδι της ερήμου, το οποίο εκδώθηκε το 1998 με συγγραφείς την ίδια την ηρωίδα του βιβλίου Γιούρις Ντίρι και την Κάθλην Μίλλερ προσφέρει μια ακαταμάχητη, σε πρώτο πρόσωπο αφήγηση της δραματικής και διδακτικής της οδύσσειας. Είναι ένα ζωντανό πανόραμα της απλής, συχνά σκληρής ζωής των νομαδικών φυλών της Σομαλίας, αλλά και μια φλογερή, πειστική έκκληση για δράση από μια εύγλωττη κι ελκυστική υπέρμαχο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που ξέρει από προσωπική πείρα αυτό το θέμα.
Μάλιστα το 2009 η ιστορία μεταφέρθηκε με ομώνυμο τίτλο στην μεγάλη οθόνη το 2009, με παραγωγούς τους Πίτερ και Μπέντζαμιν Χέρμαν και το μοντέλο από την Αιθιοπία Λίγια Κεμπεντέ στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Και μπορώ να πω επειδή είδα και την ταινία ότι είναι αρκετά ενδιαφέρουσα με απόλυτο σεβασμό στο βιβλίο και πλήρη αναπαράσταση, πράγμα που δε συμβαίνει συχνά, καθώς κάποιες φορές το βιβλίο είναι καλύτερο από την ταινία ή η ταινία καλύτερη από το βιβλίο. Στην προκειμένη το ένα συμπληρώνει με τον καλύτερο τρόπο το άλλο…
Κορίνα Γιαννάκη