Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Θαυμάζω τους ανθρώπους που τρέχουν. Δεν χρειάζεται να είναι δρομείς μεγάλων αποστάσεων για να προκαλέσουν το θαυμασμό μου, αρκεί να τρέχουν με άνεση 5-10 χιλιόμετρα. Το βρίσκω πολύ δύσκολο κι όσο αυξάνονται τα χιλιόμετρα και τα βάζω κάτω με το μυαλό μου (τα μεταφράζω δηλαδή σε γνώριμες για εμένα αποστάσεις), τόσο αδιανόητο μου φαίνεται και αδύνατο για εμένα, να καταφέρω κάποτε κάτι τέτοιο.
Για παράδειγμα, μου λέει ο σύζυγος πριν λίγες μέρες: «σήμερα, έχω να κάνω ένα 25άρι». Αμέσως κάνω με το μυαλό μου τη διαδρομή Λιανή Άμμο – Ψαχνά και πίσω και με πιάνει πονοκέφαλος. Η δυσκολία που εντοπίζω δεν είναι μόνο στη φυσική κατάσταση, αλλά και στη διαχείριση της μοναξιάς και στην εύρεση αποθεμάτων υπομονής και επιμονής που χρειάζεται όλο αυτό για να γίνει. Μάλλον δεν έχω βρει κίνητρο, όσον αφορά τον εαυτό μου και η αλήθεια είναι ότι δεν έχω κατανοήσει τα κίνητρα των υπολοίπων, που τρέχουν.
Όπως καταλάβατε, το θέμα μας σήμερα είναι ο Μαραθώνιος, μιας και χθες Κυριακή 14/11/2021, πραγματοποιήθηκε ο Αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας, μετά από δυο χρόνια «παύσης» λόγω πανδημίας, κι έλαβαν μέρος 9.800 δρομείς, ανάμεσά τους κι ένας «δικός μας». Κι ενώ για εκείνον ήταν ο 4ος μαραθώνιος που τερματίζει στην ερασιτεχνική του πορεία, για εμένα ήταν η 4η φορά που εκφράζω τις ίδιες απορίες γι’ αυτά τα 42,195 χιλιόμετρα. Κάθε φορά οι απαντήσεις διαφέρουν γιατί διαφέρουν οι στόχοι και στη μέση έχει μπει πια και η εμπειρία.

Στιγμιότυπο από τον Αυθεντικό Μαραθώνιο Αθήνας 14/11/2021
Όλα όσα ήθελα να ρωτήσω έναν ερασιτέχνη δρομέα μεγάλων αποστάσεων
–Γιατί τρέχεις;
Γιατί μου αρέσει.
-Προφανώς σου αρέσει, για να τρέχεις. Ας επαναδιατυπώσω την ερώτηση: Γιατί συνεχίζεις το τρέξιμο, μετά από αρκετές συμμετοχές ήδη, σε μαραθωνίους;
Γιατί βελτιώνομαι. Γιατί αλλάζουν οι στόχοι μου κάθε φορά.
-Τι σε κρατάει συγκεντρωμένο στη διαδρομή; Τι σκέφτεσαι την ώρα που τρέχεις;
Στην αρχή, στα πρώτα χιλιόμετρα, όλα είναι καλά, έχω ενέργεια, σκέφτομαι το ρυθμό με τον οποίο πηγαίνω. Τα πράγματα δυσκολεύουν μετά τα 25-30 χιλιόμετρα, όταν το σώμα έχει καταναλώσει όλη την ενέργεια, όταν αρχίζουν οι πόνοι, στα πόδια, στις αρθρώσεις. Εκεί ξεκινούν οι αρνητικές σκέψεις. Ο εγκέφαλος που ελέγχει το σώμα, καταλαβαίνει ότι το σώμα «απειλείται» και για να το προστατέψει αρχίζει να στέλνει μηνύματα, να χτυπάει «καμπανάκια». Σε αυτό το σημείο πρέπει να διαχειριστείς τις αρνητικές σκέψεις. Αν για παράδειγμα, σκεφτείς: «πω πω έχω να κάνω άλλα 18 χιλιόμετρα» τότε μάλλον αρχίζεις να υποκύπτεις στην κόπωση και μπορεί να τα παρατήσεις.
-Εσύ τι κάνεις όταν χτυπήσουν τα καμπανάκια και σε επισκεφθούν οι αρνητικές σκέψεις;
Σπάω τη διαδρομή σε μικρότερα κομμάτια. Στοχεύω στα επόμενα 3 χιλιόμετρα, έπειτα στα επόμενα 5 και πάει λέγοντας. Σκέφτομαι τον τερματισμό.

Παναθηναϊκό Στάδιο by Spoul75 Wikimedia Commons
-Τι κέρδισες από το μαραθώνιο;
Πολλά. Ικανοποίηση κυρίως, το αίσθημα αυτό είναι το κυρίαρχο.
-Τι έχασες από το μαραθώνιο;
Δεν χάνω κάτι.
-Δεν χάνεις χρόνο; Δεν χρειάζεται πολύ χρόνο και αφοσίωση η προετοιμασία;
Χάσιμο χρόνου είναι να περνάς μία ώρα στο Instagram.
-Εκτός από τη σωματική προπόνηση χρειάζεται και πνευματική προπόνηση;
Σίγουρα. Η πνευματική προετοιμασία ίσως είναι και πιο σημαντική από τη σωματική.
-Όταν ξεκίνησες να τρέχεις πίστευες ότι θα φτάσεις εδώ που έχεις φτάσει;
Με τίποτα δεν το πίστευα.
-Είναι ένα πολύ μοναχικό άθλημα. Πώς βρίσκεις κίνητρα;
Είμαι μοναχικός γενικά, δεν είμαι πολύ κοινωνικός, άρα μου ταιριάζει. Μπορεί στον αγώνα να είσαι μόνος, αλλά η προετοιμασία και οι προπονήσεις μπορεί να γίνονται στα πλαίσια μίας ομάδας. Ο Κιπτσόγκε*, για παράδειγμα, ο καλύτερος μαραθωνοδρόμος αυτή τη στιγμή, προπονείται με ομάδα. Αν αναζητήσεις συνεντεύξεις του, έχει αναφέρει ότι η ομάδα τον έχει βοηθήσει πολύ να φτάσει εκεί που είναι σήμερα.
-Έχεις σκεφτεί να τα παρατήσεις, κατά τη διάρκεια ενός αγώνα;
Ναι. Όταν χτυπήσεις “τοίχο” που λένε (wall, σε ορολογία δρομέων), το σημείο όπου το γλυκογόνο (αποθηκευμένη ενέργεια) ενός δρομέα στους μύες εξαντλείται. Αυτό σε αναγκάζει να επιβραδύνεις, δεν μπορείς να συνεχίσεις. Σε έναν αγώνα, κι ενώ ήμουν έτοιμος να σταματήσω, μπήκε ένας φίλος από το κοινό κι έτρεξε μαζί μου ένα χιλιόμετρο. Αυτό με βοήθησε, βρήκα δύναμη και συνέχισα.
Μπορεί κάποια στιγμή στα δύσκολα να πω «δεν πρόκειται να την ξανατρέξω αυτή την παλιοδιαδρομή και είναι η τελευταία φορά» όμως η ικανοποίηση του τερματισμού είναι τόσο έντονη που ξεχνάω τα πάντα στα τελευταία μέτρα.
Και τώρα η σειρά μου…
Γιατί δεν τρέχω;
Μια μικρή εσωτερική αναζήτηση μου αποκάλυψε κάποιες απαντήσεις, ωστόσο δεν είμαι σίγουρη ότι έχω καταλήξει ακριβώς:
Δεν τρέχω γιατί δεν μου αρέσει. Και δεν μου αρέσει γιατί το έχω συνδυάσει με αρνητικές καταστάσεις: τρέχουμε για να προλάβουμε ένα λεωφορείο, τρέχουμε για να είμαστε στην ώρα μας όταν εξωγενείς παράγοντες μας εμποδίζουν (κίνηση, κλπ) και γενικά το «τρέχουμε» στο δικό μου μυαλό είναι συνυφασμένο με άγχος.
Δεν τρέχω γιατί δεν είμαι μοναχικός τύπος, προτιμώ τις ομαδικές προπονήσεις. Ανησυχώ στην ιδέα να έρθω αντιμέτωπη με αρνητικές σκέψεις, μυϊκούς πόνους, πιάσιμο.
Δεν τρέχω γιατί κάποτε που δοκίμασα απέτυχα. Κουράστηκα γρήγορα, δεν είχα τεχνική, απογοητεύτηκα. Ίσως δεν έχω την υπομονή να αρχίσω να προσθέτω χιλιόμετρα στα πόδια μου.
Τέλος, δεν τρέχω γιατί ντρέπομαι. Νομίζω ότι με κοιτούν, ντρέπομαι να κάνω ένα γύρο στο γήπεδο και να σταματήσω, νιώθω ότι με κοροϊδεύουν (κανείς δε νοιάζεται το ξέρω, αλλά μία ντροπή την έχω).
Πάντως σας θαυμάζω, εσάς τους μαραθωνοδρόμους για την πειθαρχία σας. Σας θαυμάζω γιατί ξέρω πολύ καλά πόση αφοσίωση χρειάζεται, πόση προσοχή στη διατροφή, στην ξεκούραση, στην πρόληψη τραυματισμών. Ίσως εσείς κάνετε το πιο φυσικό πράγμα για τον άνθρωπο. Ίσως ο άνθρωπος να είναι φτιαγμένος για να τρέχει και κάποιοι από εμάς να του αλλάξαμε τον «προορισμό». Τα παιδιά με το που ξεκινούν τα πρώτα τους βήματα, περισσότερο τρέχουν παρά περπατάνε. Εμείς λέμε συνέχεια «μην τρέχεις, θα χτυπήσεις» και λογικό μιας και ως άνθρωποι πλέον δεν είμαστε των σπηλαίων αλλά των διαμερισμάτων. Οι γιαγιάδες μας και οι παππούδες μας διένυαν χιλιόμετρα για να πάνε σχολείο, για να πάνε από το χωριό στην πόλη. Εμείς έχουμε αυτοκίνητα.
Λέτε τελικά, να είμαστε γεννημένοι δρομείς και να πηγαίνουμε κόντρα στη φύση μας;;;
*Ο Ελιούντ Κιπτσόγκε (γενν. 5 Νοεμβρίου 1984) είναι Κενυάτης δρομέας μεγάλων αποστάσεων (δρόμων αντοχής), που αγωνίζεται στο Μαραθώνιο. Κέρδισε τον Ολυμπιακό Μαραθώνιο το 2016 και είναι ο σημερινός κάτοχος παγκόσμιου ρεκόρ του μαραθωνίου με 2:01:39. Στις 12 Οκτωβρίου 2019, έτρεξε μαραθώνιο στην Βιέννη, σε χρόνο 1:59:40, και έγινε ο πρώτος αθλητής στον κόσμο που έτρεξε μαραθώνιο δρόμο σε λιγότερο από 2 ώρες. Η επίδοση αυτή δεν θεωρείται παγκόσμιο ρεκόρ, γιατί ο αγώνας δεν ήταν ανοικτός σε όλους, ενώ ο αθλητής είχε την υποστήριξη αυτοκινήτου για διατήρηση του ρυθμού τρεξίματος καθώς και ομάδας δρομέων που έτρεχαν μαζί του. (πηγή Wikipedia).