Γράφει η Ιωάννα Λαζάρου.
Η 27η Μαΐου που είναι ημέρα στην οποία τιμούμε τη μνήμη του Αγίου Ιωάννη Ρώσσου.. είναι μια μέρα που πηγαίνοντας από τη Χαλκίδα στο Προκόπι όπου βρίσκεται το σκήνωμα του μέσα στον ιερό ναό.. θα συναντήσουμε πολλούς ανθρώπους.. προσκυνητές.. οι οποίοι ξεκινούν με τα πόδια.. άλλοι από Χαλκίδα.. άλλοι από Ψαχνά και άλλοι από άλλα σημεία της διαδρομής.. και κάνοντας τόσο δρόμο.. αναζητούν μέσα από την προσευχή.. τη χάρη του Αγίου.
Φέτος έχω αποφασίσει να κάνω πάλι αυτή τη διαδρομή.. από τα Ψαχνά.. στον Άγιο.. στο Προκόπι. Σίγουρα η κούραση και η ταλαιπωρία είναι αναμενόμενη. Σίγουρα οι αντίξοες συνθήκες.. που είναι η ζέστη των ημερών.. αλλά και η ανηφορική διαδρομή.. είναι σημαντικά δεδομένα που κάνουν αυτή την απόφαση πιο δύσκολη. Από την άλλη.. η όμορφη φύση/διαδρομή.. αλλά και ο σκοπός.. που είναι μια προσευχή με άδειο μυαλό.. με άδεια σκέψη.. με προετοιμασία σε όλη τη διαδρομή.. είναι αυτά που βαραίνουν την απόφαση και δίνουν τη δύναμη να βγει κι αυτή η προσκυνηματική εκδρομή.
Φέτος υπάρχει και κάτι άλλο που γίνεται πιο κατανοητό σ’ εμένα. Δεν το είχα ψάξει.. δεν το είχα ακούσει μέχρι τώρα. Μέχρι χθες θα πήγαινα στον Άγιο μόνο για να λάβω τη χάρη του. Δεν είχα διαβάσει για την ιστορία του.. ούτε φυσικά για την ιστορία των χριστιανών του ελληνισμού που ξεριζώθηκε σώζοντας και τιμώντας το σκήνωμα του Αγίου. Φάουλ; Ξεκάθαρα ναι.. Anyway.. Φέτος λοιπόν θα περπατήσω και γι αυτό.. για να επισκεφτώ το μουσείο του και για να νιώσω τους συμβολισμούς.. Συμβολισμοί που ξεκινούν από την Τουρκία και το Ürgüp..
Το Ürgüp είναι μια πόλη της Τουρκίας που βρίσκεται πιο μακριά από την Άγκυρα.. προς την Καισάρεια. Αυτήν η πόλη είναι ιστορική μιας και βρίσκεται στην ιστορική περιοχή της Καππαδοκίας.. αλλά για εμάς τους Ευβοιώτες ένας λόγος παραπάνω.. ότι το Ürgüp είναι το παλιό Προκόπι που σήμερα βρίσκεται στη βόρεια Εύβοια.
Θα σας γράψω τώρα κάτι που ίσως δεν ξέρετε. Η πολυτελέστατη από αλάβαστρο είσοδος του δημαρχείου της τουρκικής πόλης ήταν η είσοδος που ξήλωσαν από τον πρώτο ιερό ναό του Όσιου Ιωάννη του Ρώσσου. Το ναό τον γκρέμισαν για να μην υπάρχει κανένα στοιχείο του ελληνισμού ζωντανό.. Το σκήνωμα του Αγίου, ιερά κειμήλια και παραδοσιακά αντικείμενα διασώθηκαν και βρίσκονται σήμερα – με τη φροντίδα της εκκλησίας μας – στο Προκόπι στην Εύβοια. Στον ιερό ναό του Οσίου και στο μουσείου Μικρασιατικού πολιτισμού.. «ζωντανεύει» το στοιχείο των Ελλήνων της Καππαδοκίας!
Στo Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού εκτίθενται ιερά κειμήλια και αντικείμενα του καθημερινού βίου.. τα οποία έφεραν στον τόπο μας οι «ξεριζωμένοι» κάτοικοι του Προκοπίου της Καππαδοκίας της Μικράς Ασίας.. μετά την μικρασιατική καταστροφή και την εφαρμογή της συνθήκης της Λωζάνης.
«Δέος καταλαμβάνει τους επισκέπτες και προσκυνητές, όταν, οι βλέποντες και σκεπτόμενοι, διαπιστώνουν ότι οι πριν ευκατάστατοι Προκοπιείς πρόσφυγες, απεφάσισαν και πήραν στις επιτρεπόμενες λιγοστές αποσκευές τους, στο υποχρεωτικό αυτό ταξίδι, που δεν είχε συγκεκριμένο προορισμό, το ιερό λείψανο του Οσίου Ιωάννου, άγια ευαγγέλια και δισκοπότηρα, ιερές εικόνες, τα όσια της πίστεως και της ζωής και άφησαν πίσω, στην αλησμόνητη πατρίδα τους, απ´ όπου άκαρδα και άδικα ξεριζώθηκαν, πολύτιμα άλλα πολλά περιουσιακά τους στοιχεία».. το σχόλιο του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου μας κ. Χρυσόστομου.. ο οποίος είναι και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του εν λόγου μουσείου.
Το ιερό λείψανο του αγίου μεταφέρθηκε στο Νέο Προκόπιο της Ευβοίας το 1925 και αρχικά τοποθετήθηκε στον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης του χωρίου.. Το 1930 ξεκίνησε η ανέγερση του σημερινού ιερού ναού από τις εισπράξεις του ιερού προσκυνήματος και διάφορες δωρεές.
ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΒΙΟΣ
ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΡΩΣΣΟΥ
Πατρίδα του η Μικρή Ρωσ(σ)ία.. εξωνύμιο της σημερινής Ουκρανίας. Σαν πιθανότερη χρονολογία της γέννησής του είναι το έτος 1690. Και τούτο γιατί στους πολέμους που άρχισαν το 1711 και τελείωσαν το 1718 είναι στρατιώτης του Τσαρικού Στρατού του Μεγάλου Πέτρου της Ρωσσίας.
Τα Τουρκικά στρατεύματα ήσαν ακατάβλητα, βάδιζαν από νίκη σε νίκη, είχαν σπείρει τον τρόμο σ’ όλα τα έθνη. Στρατιώτης ο Όσιος Ιωάννης μάχεται για να υπερασπισθεί την πατρίδα του, τη Ρωσσία.
Γαλουχημένος με τα νάματα της Ορθοδοξίας από τους Χριστιανούς γονείς του, τον συγκλονίζει η φρίκη του πολέμου, τα χιλιάδες παλληκάρια, γυναικόπαιδα, γέροι που κείτονται νεκροί στο πέρασμα της λαίλαπας, της πολεμικής μανίας των εχθρών.
Στις μάχες για την ανακατάληψη του Αζώφ με χιλιάδες άλλους συμπατριώτες του, αιχμαλωτίζεται και οδηγείται στην Κωνσταντινούπολη. Απ’ εκεί στο Προκόπιο, κοντά στην Καισάρεια της Καππαδοκίας της Μ. Ασίας, στην κατοχή ενός Αγά που διατηρούσε στρατόπεδο των Γενιτσάρων.
Καταδικασμένος ψυχολογικά στην περιφρόνηση και το μίσος των Τούρκων, είναι ο «κιαφίρ», ο «άπιστος» που του αξίζουν σκληρά βασανιστήρια. Και τον χτυπούν με χοντρά ξύλα ραβδιά, τον κλωτσούν, τον φτύνουν, του καίνε τα μαλλιά και το δέρμα της κεφαλής του με πύρινο τάσι. Τον πετούν στις κοπριές του σταύλου και τον υποχρεώνουν να ζει με τα ζώα.
Υπομένει όλα τα βασανιστήρια με καρτερία και αξιοθαύμαστη γενναιότητα. Λάμπει ο αδαμάντινος χριστιανικός του χαρακτήρας. Σαν τον ήλιο λάμπει ο υπέροχος εσωτερικός του κόσμος που ολόκληρος από τα παιδικά του χρόνια είναι δοσμένος στο Χριστό. Στους ξυλοδαρμούς, στις βρισιές και στις κλωτσιές των Τούρκων, απαντά με τα λόγια του Παύλου: «ποιος μπορεί να με χωρίσει από την αγάπη του Χριστού μου; Θλίψις ή στενοχώρια ή διωγμός ή γυμνότης ή αιχμαλωσία;».
Η πνευματική και ηθική ακτινοβολία του εδάμασε την θηριωδία των Τούρκων. Ένα στήριγμα είχε σε όλους τους αγώνες του και μία παρηγοριά στην τραχειά ζωή των βασανιστηρίων. Κατέφευγε σε προσευχές, γονυκλισίες, αγρυπνίες και κοινωνούσε κρυφά από τους Τούρκους, τα Άχραντα Μυστήρια. Η Θεία Κοινωνία κάθε Σάββατο ήταν η μεγάλη του ξεκούραση και ανάπαυση. Τελευταία ημέρα, 27 Μαΐου του 1730, ειδοποίησε τον ιερέα και εκείνος του πήγε τη Θεία Κοινωνία μέσα σε ένα μήλο που το είχε κουφώσει. Κοινώνησε εκεί στο σταύλο για τελευταία φορά. Η πρόσκαιρη αιχμαλωσία του, η δεινή κακοπάθεια πήραν τέλος· ο θαυμαστός Όσιος Ιωάννης πέρασε στην αιώνια αγαλλίαση και μακαριότητα, μόλις πήρε τα Άχραντα Μυστήρια.
Οι ιερείς και πρόκριτοι Χριστιανοί του Προκοπίου, με άδεια του Τούρκου πήραν το σώμα. Με συγκίνηση και δάκρυα μέσα σε βαθειά κατάνυξη και ευλάβεια ο μέχρι χθες δούλος και σκλεται από Χριστιανούς – Τούρκους – Αρμενίους σαν αφέντης και δεσπότης. Σήκωσαν στον ώμο τους το πολύαθλο εκείνο σώμα, με θυμιατά και λαμπάδες, με ευλάβεια και προσοχή, το οδηγούν σε έναν τάφο στο Χριστιανικό κοιμητήριο, το εναποθέτουν στη μάνα γη.
Ο γέροντας ιερέας που κάθε Σάββατο άκουγε τον πόνο και τα βασανιστήριά του και του έδινε, τον κοινωνούσε τα Άχραντα Μυστήρια, είδε στον ύπνο του τον Όσιο Ιωάννη τον Νοέμβριο του 1733. Του είπε ο Όσιος πως το σώμα του έχει μείνει με τη χάρη του Θεού μέσα στον τάφο ακέραιο, ολόκληρο, αδιάφθορο, όπως το έβαλαν στον τάφο πριν 3 1/2 χρόνια. Να το βγάλουν και θα είναι μαζί τους ως ευλογία Θεού στους αιώνες. Μετά τους δισταγμούς του ιερέα, κατά θεία παραχώρηση, ένα ουράνιο φως φωτίζει τον τάφο του Οσίου σαν πύρινος στύλος. Οι Χριστιανοί άνοιξαν τον τάφο και ω του θαύματος! Το σώμα του Οσίου βρέθηκε ακέραιο, αδιάφθορο και μυρωμένο με αυτή τη θεία ευωδία που συνεχίζει να έχει μέχρι σήμερα. Με πνευματική ευφροσύνη και ευλάβεια σήκωσαν, πήραν στην αγκαλιά τους αυτό το θείο δώρο, το ιερό λείψανο και το μετέφεραν στο Ναό που αγρυπνούσε ο Όσιος! Από την ημέρα εκείνη, 289 τώρα χρόνια, μπήκε το ιερό σώμα στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας του Χριστού.
Σε μία εσωτερική διαμάχη και σύρραξη μεταξύ Σουλτάνου και Ιμπραήμ της Αιγύπτου ο απεσταλμένος Πασάς του Σουλτάνου, Οσμάν, καίει το Ιερό Λείψανο για να εκδικηθεί τους Χριστιανούς. Το ιερό σώμα οι Τούρκοι το είδαν να παίρνει κίνηση στη φωτιά. Έντρομοι εγκαταλείπουν το ανίερο έργο τους και φεύγουν. Την άλλη ήμερα μετά την αποχώρηση των Τούρκων οι Χριστιανοί ανασηκώνουν τις στάχτες και τα κάρβουνα και βρήκαν σκεπασμένο ολόκληρο το ιερό σώμα. Δεν είχε πάθει τίποτε, ευλύγιστο και μυρωμένο, του έμεινε μόνο το μαύρισμα από τους καπνούς και το πύρωμα.
Φωτογραφίες και πληροφορίες από την ιστοσελίδα oir.gr
Αν φτάσατε την ανάγνωση μέχρι εδώ.. τότε πιθανόν να είχατε κι εσείς άγνοια. Τι λέτε λοιπόν.. τα λέμε στη διαδρομή;