Γράφει η Ιωάννα Λαζάρου.
Η «Γκιαούρ Ιζμίρ».. η άπιστη Σμύρνη όπως την αποκαλούσαν οι Τούρκοι.. καταστράφηκε 100 χρόνια πριν. Οι Τούρκοι γιορτάζουν στις 30 Αυγούστου εκείνη τη νίκη τους.. που ολοκληρώθηκε με τα γεγονότα της Σμύρνης.. Μαζί τους γιορτάζει για 2η συνεχόμενη φορά και το ΝΑΤΟ.. το οποίο δεν παρέλειψε να στείλει τα συχαρίκια! Τραγικό; Ίσως και αποκαλυπτικό για το πόσο σεβασμό τρέφουν οι ξένοι προς την ιστορία και τους συμβολισμούς της! Ιστορία.. πόσο πονάει εκείνη η ιστορία!
Πριν 100 χρόνια οι Τούρκοι νικώντας τον ελληνικό στρατό.. έφτασαν έξω από τη Σμύρνη. Μέχρι τότε.. στην πόλη ζούσαν 270.000 άνθρωποι εκ των οποίων οι 140.000 ήταν Έλληνες.. 80.000 μουσουλμάνοι Τούρκοι.. 20.000 Εβραίοι και 12.000 Αρμένιοι. Η Σμύρνη ήταν το κέντρο όλων.. ένας εμπορικός κόμβος μεταξύ Ανατολής και Δύσης.. αλλά και η κοιτίδα πολλών αρχαίων λαών και πολιτισμών.
Η ελληνική γλώσσα είχε γίνει η γλώσσα των εμπόρων και της καλής κοινωνίας. Η μουσική και τα τραγούδια ήταν πολύ έντονα στοιχεία σε καφενέδες.. μπακαλοταβέρνες.. σε γάμους και βαφτίσεις.. με τους οργανοπαίχτες να αποκαλούνται παιχνιδιάτορες και τα μουσικά όργανα τους παιχνίδια.
Από τους Τούρκους, πρώτοι μπήκαν στην πόλη οι τσέτες.. δηλαδή οι άτακτοι μαχητές που ακολουθούσαν το στρατό του Κεμάλ. Αμέσως άρχισαν τις θηριωδίες. Εκτέλεσαν όσους άντρες βρήκαν μπροστά τους και έκαναν πλιάτσικο στα σπίτια και άρπαζαν από τις γυναίκες χρυσαφικά και τιμαλφή. Έφτασαν στο σημείο να κόβουν τα δάχτυλα ή τα αφτιά για να πάρουν δαχτυλίδια και σκουλαρίκια.
Οι Τούρκοι κατέκαιγαν τα πάντα στο πέρασμά τους.. Η φωτιά κατέκαψε όλη την πόλη.. εκτός από τη μουσουλμανική και την εβραϊκή συνοικία. Με το παλιό ημερολόγιο.. ξεκίνησε σαν σήμερα.. 31η Αυγούστου. Σήμερα αυτή η μνήμη έρχεται στο προσκήνιο κάθε 13η Σεπτεμβρίου (ισχύον ημερολόγιο).
Έχει περάσει ένας αιώνας από τη μέρα που οι φλόγες ξεκίνησαν από την αρμένικη συνοικία και εξαπλώθηκαν μέχρι και τα πολυτελή κτίρια της προκυμαίας Quai. Τα πάντα κάηκαν στη Σμύρνη.. τα πάντα εκτός από τη μνήμη των ανθρώπων της.
Την ώρα που η φωτιά κατέστρεφε σπίτια και περιουσίες.. οι Τούρκοι σκότωναν.. κακοποιούσαν.. βίαζαν και εξευτέλιζαν τους αμάχους. Όσοι κατάφερναν να γλιτώσουν από τα χέρια τους.. έτρεχαν στο λιμάνι κι εγκατέλειπαν τα σπίτια τους και την πόλη τους. Πολλοί έπεφταν ακόμα και στη θάλασσα για να σωθούν. Ο απολογισμός ήταν τραγικός.
Οι Τούρκοι σήμερα διαμηνύουν ότι τη φωτιά την έβαλαν οι κάτοικοι της πόλης.. προκειμένου να μην πέσουν οι περιουσίες τους σε χέρια Τούρκων. Καμαρώνουν και γιορτάζουν εκείνη τη νίκη τους. Δυστυχώς.. παραχαράζοντας την ιστορία.. πατώντας απάνω στην καταστροφή της Σμύρνης.. Ο πρόεδρος σουλτάνος της Τουρκίας Ρεντζέπ Ταγίπ Ερντογάν σημείωσε φέτος μεταξύ άλλων ότι.. «ο πόλεμος στο πεδίο της μάχης κερδήθηκε εναντίον του εχθρού που μόλυνε την αιώνια πατρίδα της Ανατολίας με τις προδοτικές φιλοδοξίες και τις βρώμικες μπότες του για σχεδόν 3,5 χρόνια»
Οι παραπάνω δηλώσεις του Ερντογάν πραγματοποιήθηκαν εχτές στα πλαίσια των εορτασμών της νίκης του τουρκικού στρατού στη Μ.Ασία και απαντήθηκαν σήμερα από το ελληνικό υπουργείο εξωτερικών με την εξής δήλωση: «Εχθροπαθείς δηλώσεις είναι αντιπαραγωγικές και δεν συμβάλλουν στην εμπέδωση του κλίματος ηρεμίας, συνεργασίας και διαλόγου που επιχειρείται να οικοδομηθεί στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας την τρέχουσα περίοδo».
Δεν ξέρω τι επιχειρείται να οικοδομηθεί στις μεταξύ μας σχέσεις.. το μόνο που ξέρω είναι ότι μαρτυρίες εκείνης της εποχής.. ως ερινύες θα περιτριγυρίζουν τη μητέρα Ελλάδα. Θα μπορούσαν να σωθούν οι άνθρωποι στη Σμύρνη; Θα μπορούσαν να προλάβουν το κακό όσοι ήξεραν και το έβλεπαν να έρχεται; Μένουν οι μνήμες και τα μεγάλα παράπονα!