Γράφει η Εύα Καλαβρή.
Από τα έθιμα και τις παραδόσεις της Μεγάλης Εβδομάδας, πάντα ξεχώριζα την Ακολουθία του Επιταφίου. Από το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, μετά τη σταύρωση, μας επέτρεπαν οι γονείς μας όταν ήμασταν παιδιά, να μείνουμε ως αργά στην εκκλησία και να βοηθήσουμε στο στολισμό του Επιταφίου.
Όλο το χωριό ήταν έξω εκείνο το βράδυ, στα καφενεία και στις πλατείες, όλοι μπαινόβγαιναν στις εκκλησίες να δουν πως πάει ο στολισμός, έκαναν βόλτα από ενορία σε ενορία κι έβαζαν στοιχήματα για το ποιος επιτάφιος θα κερδίσει τις εντυπώσεις το επόμενο βράδυ κατά την περιφορά.
Η Μεγάλη Παρασκευή είναι η πιο φορτισμένη μέρα της εβδομάδας. Το πρωί γίνεται η αποκαθήλωση, ο ιερέας κατεβάζει τον Εσταυρωμένο από τον Σταυρό και τον τυλίγει σε καθαρό σεντόνι και οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα όλη την ημέρα. Συνήθως έχει συννεφιά, αέρα και ψύχρα, ενώ η παράδοση υπαγορεύει αυστηρή νηστεία και αποχή από το λάδι.
Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται η λειτουργία της περιφοράς του Επιταφίου. Οι ενορίες ακολουθούν τη δική τους διαδρομή, τους επιταφίους συνοδεύει πλήθος κόσμου και συναντώνται στη Μητρόπολη, συνήθως σε κάποια μεγάλη πλατεία. Κάποιοι περνούν κάτω από τον επιτάφιο για το καλό, οι άρρωστοι για να γίνουν καλά, και άλλοι θέλουν οπωσδήποτε να τον κουβαλήσουν. Όλοι συζητούν ποιον επιτάφιο προτιμούν, ποια ενορία κατάφερε να τον στολίσει πιο όμορφα. Από εκείνο το βράδυ κι έπειτα, η Ανάσταση ήταν θέμα λίγων ωρών!
Όλα αυτά τα θυμάμαι έντονα από την παιδική μου ηλικία, τότε που συμμετείχα ενεργά σε κάθε έθιμο της Μεγάλης Εβδομάδας. Ενήλικη πια κι εντελώς τυχαία και αναπάντεχα βρέθηκα ένα Πάσχα στο Τολό Αργολίδας. Κι εκεί πραγματικά, το έθιμο του Επιταφίου είναι μία εντυπωσιακή και μοναδική εμπειρία:
Μετά την περιφορά του επιταφίου μέσα στο χωριό, η πομπή καταλήγει στην παραλία και συνεχίζει μέσα στη θάλασσα, για να ευλογηθούν και να καθαγιαστούν τα νερά.
Λέγεται ότι το έθιμο αυτό κρατάει από την εποχή που οι Κρήτες αποίκησαν την περιοχή, οι οποίοι το έφεραν μαζί τους. Οι Τολιανοί το αναβιώνουν κάθε χρόνο και είναι αξιοσημείωτη η συμμετοχή κόσμου και η προσέλκυση τουριστών.
Κόκκινα βεγγαλικά βάφουν τη νύχτα και τονίζουν ιδιαίτερα την περίσταση, συμβάλλοντας στην κατανυκτική ατμόσφαιρα…
Ευχαριστώ πολύ τη φίλη Μαριετίνα για την παραχώρηση των φωτογραφιών!