Γράφει η Ιωάννα Λαζάρου
Ήμασταν φτωχοί. Τόσο φτωχοί, που στη γειτονιά μου το ουράνιο τόξο ήταν ασπρόμαυρο. Αυτό ακούστηκε μεταξύ σοβαρού και αστείου.. σε μια σκηνή στις ΗΠΑ.. όπου ένας κωμικός θέλησε να διασκεδάσει τους θαμώνες παίζοντας με τη φτώχεια..
Αυτός ο κυνισμός με τον οποίον αντιμετωπίζεται η φτώχεια.. συναντάται σήμερα στην πολιτική σκηνή και του δικού μας τόπου.. όπου τα κουπόνια.. τα επιδόματα.. πουλιούνται ως λαϊκή πολιτική. Τα επιδόματα δίνουν στον λαό το ψωμί.. αλλά δεν είναι το κλειδί για να βγει από τη φυλακή της φτώχειας του. Κατά τ’ άλλα.. κατηγορούμε τον Ερντογάν που μοίραζε 200 τουρκικές λίρες.. δηλαδή 10ευρα.. στον λαό!
Στην πρώτη φωτογραφία.. το κλειδί είναι η περηφάνια.. και η ελευθερία του λαού! Το ψωμί είναι η σκλαβιά του.. το μέσο για το χειρισμό του.. το έπαθλο επιβίωσης τύπου survivor.. το οποίο απαιτεί την καταπάτηση κάθε έννοιας ελευθερίας και την προσβολή κάθε δημοκρατικής αξίας!
Φταίει ο λαός; Φταίει που δεν κάνει την υπέρβαση; Φταίει που χαρίζει τα σημαντικότερα δικαιώματά του για ένα καρβέλι ψωμί; Ε λοιπόν.. δεν φταίει. Αν δεν ζήσεις φτωχός.. δεν μπορείς να καταλάβεις το πόση αξία έχει το ψωμί. Να σου πω τι βλέπω εγώ στην πρώτη φωτογραφία;
Βλέπω έναν άνθρωπο να θέλει να ζήσει. Βλέπω έναν άνθρωπο να μην εμπιστεύεται το τι θα του δώσει η ελευθερία από τη φυλακή. Βλέπω έναν άνθρωπο να επιλέγει τη ζωή από την ελευθερία. Θα μου πεις ότι αυτό αντιβαίνει στο μεγαλοπρεπές «ελευθερία ή θάνατος» της επανάστασης του 1821. Όμως.. και τότε.. έπρεπε να περάσουν 400 χρόνια.. κι αυτό γιατί τότε ο λαός έφτασε στα όρια της ζωής του.. στα όρια της επιβίωσής του.. στα όρια της ελευθερίας του. Όσο ο Οθωμανός του επέτρεπε και του άφηνε ένα μικρό μερίδιο όλων αυτών.. ο Έλληνας δεν επαναστατούσε. Αυτή είναι η αλήθεια.. όσο και αν την σκεπάζουμε με το μανδύα της ηρωικής επανάστασης.
Όμως πάμε στο επίμαχο. Γιατί υπάρχουν οι φτωχοί; Η απάντηση είναι.. για να υπάρχουν οι δημοκρατίες. Όπως έχει υποστηρίξει ο Μοντεσκιέ.. η πολυτέλεια καταστρέφει τις δημοκρατίες! Αν λοιπόν δεν υπήρχαν οι φτωχοί.. δεν θα υπήρχε και ο φόβος της φτώχειας. Αντί αυτού θα υπήρχε η επιθυμία γι ακόμα περισσότερα!
Τότε το διακύβευμα στις δημοκρατίες δεν θα ήταν δημόσια υγεία.. η δημόσια παιδεία.. η εργασία.. και οι αξιοπρεπείς μισθοί.. αλλά το πώς θα καταναλώνουμε περισσότερα.. το πώς θα ανελιχθούμε κοινωνικά.. το πώς θα κάνουμε εντύπωση!
Όσο υπάρχουν οι φτωχοί.. εκείνοι που εκλέγονται τους έχουν ως το «μπαμπούλα» των πολλών.. της περιβόητης μεσαίας τάξης. Κοιτάξτε τους φτωχούς. Θέλετε να γίνετε κι εσείς φτωχοί; Μη φοβάστε.. απλά ψηφίστε μας!
Αν συμφωνείτε έστω στη βάση όλων των παραπάνω.. να το χοντρύνω λίγο; Οι φτωχοί σήμερα είναι σαν τους δούλους παλιά. Όπως ο φόβος της δουλείας συντηρούσε τις ηγεμονίες.. έτσι και σήμερα.. ο φόβος της φτώχειας συντηρεί τις δημοκρατίες!
Όταν δίνω τροφή στους φτωχούς, με λένε άγιο. Όταν ρωτάω γιατί οι φτωχοί δεν έχουν τροφή, με λένε κομμουνιστή. {Dom Helder Camara, Βραζιλιάνος Αρχιεπίσκοπος (1909-1990)}
Φωτογραφίες: Sara Kurfeß, Claudia Wolff and Lea Kobal (Unsplash)